Stanowisko Grupy EPL w sprawie gotowości: Pobudka dla Europy

Grupa EPL z zadowoleniem przyjmuje strategię Komisji Europejskiej dotyczącą Europejskiej Unii Gotowości i podkreśla pilną potrzebę podjęcia konkretnych, możliwych do zrealizowania kroków w celu zwiększenia odporności i gotowości UE na sytuacje kryzysowe. UE musi pilnie podnieść gotowość cywilną poprzez podejście obejmujące cały rząd, całe społeczeństwo i wszystkie zagrożenia, jako integralną część bezpiecznej Europy. Kierując się solidarnością jako podstawową zasadą, musimy wzmocnić odporność, chronić obywateli i zapewnić ciągłość działania instytucji, rynków i podstawowych usług. Gotowość, wraz z obroną i bezpieczeństwem, tworzy podstawową triadę leżącą u podstaw zdolności Unii do ochrony suwerenności i integralności terytorialnej jej państw członkowskich, wysp i regionów najbardziej oddalonych, przy jednoczesnym zapewnieniu strategicznej autonomii Europy i jej roli jako podmiotu geopolitycznego w coraz bardziej wymagającym świecie.

Prognozowanie i przewidywanie

• Wspólna ocena ryzyka: Budowanie wspólnego uznania i zrozumienia egzystencjalnych zagrożeń dla Europy i jej bezpieczeństwa, tworząc w ten sposób podstawę do odpowiedzialnego i zbiorowego podejmowania decyzji.
  
• Wzmocniona wymiana informacji: Wzmocnienie komunikacji między sektorami cywilnym i wojskowym z udziałem podmiotów publicznych i prywatnych w całej UE. Wzmocnienie współpracy między agencjami wywiadowczymi i organami ścigania w całej UE oraz usprawnienie wymiany danych między nimi.
  
• Protokoły kryzysowe: Ustanowienie i zapewnienie zgodności procedur reagowania kryzysowego w instytucjach UE, państwach członkowskich i ramach UE-NATO, w tym poprzez regularne wspólne ćwiczenia i symulacje, kierując się zasadą solidarności, wzajemnego zaufania i suwerenności narodowej oraz obejmując nawet najbardziej ekstremalne sytuacje wojskowe. Systemy wczesnego ostrzegania: Inwestowanie w infrastrukturę i sprzęt wczesnego ostrzegania, takie jak satelitarne systemy monitorowania i wykrywania, w celu objęcia całego terytorium i granic UE, w tym regionów najbardziej oddalonych.

Odporność kluczowych funkcji społecznych

• Lepsza adaptacja do zmian klimatu: Zajęcie się rosnącymi skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych i klęsk żywiołowych poprzez wszystkie odpowiednie polityki i inwestycje, w szczególności w regionach wrażliwych, takich jak wyspy, społeczności przybrzeżne i obszary najbardziej oddalone.
  
• Pełne egzekwowanie DSA: Zapewnienie bezpiecznego, dostępnego i odpornego środowiska online, z naciskiem na systemową ocenę i ograniczanie ryzyka, rozwój mechanizmów reagowania kryzysowego, zwalczanie dezinformacji i ochronę instytucji demokratycznych, w tym wyborów.
  
• Odporność cyfrowa i cyberbezpieczeństwo: Ochrona the EU's krytycznej infrastruktury cyfrowej i zmniejszenie zależności od zagranicznych dostawców. Zapewnienie bezpiecznego ekosystemu i wsparcia dla rozwoju na dużą skalę europejskich technologii w krytycznych obszarach, takich jak chmura obliczeniowa, sztuczna inteligencja i obliczenia kwantowe. Uruchomienie unijnego korpusu rezerw cyberbezpieczeństwa składającego się z ekspertów z sektora publicznego, prywatnego i akademickiego w celu wspierania państw członkowskich w sytuacjach kryzysowych.
  
• Odporność i konkurencyjność przemysłu: Zapewnienie wystarczających zdolności produkcyjnych poprzez wzmocnienie odporności i strategicznej autonomii krytycznych łańcuchów dostaw dzięki skoordynowanej polityce przemysłowej i ograniczeniu biurokracji. Zwiększenie zapasów kluczowych komponentów na poziomie UE (np. półprzewodników, materiałów medycznych, metali ziem rzadkich) oraz przyspieszenie wydawania pozwoleń i inwestycji w klastry produkcyjne czystych technologii.
  
• Odporność kosmiczna: Zapewnienie szybkiego wdrożenia infrastruktury na rzecz odporności, wzajemnych połączeń i bezpieczeństwa za pomocą satelitów (IRIS2) oraz obserwacji Ziemi, zwłaszcza w ramach programu Copernicus i przy wsparciu europejskiego konsorcjum przemysłowego SpaceRISE. Rozbudowa infrastruktury kosmicznej, w szczególności satelitów, oraz inwestycje w Agencję Unii Europejskiej ds.

Gotowość ludności

• Codzienna edukacja w zakresie gotowości i odporności: Promowanie podstawowych umiejętności obywatelskich, takich jak gotowość domowa, pierwsza pomoc i planowanie ewakuacji. Wspieranie kultury gotowości w życiu codziennym.
  
• Skuteczna strategia komunikacji: Opracowanie skutecznej strategii komunikacyjnej w celu podniesienia świadomości społecznej na temat ryzyka, przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym i wspierania gotowości w społeczeństwach UE, a także infrastruktury komunikacyjnej odpornej na sytuacje kryzysowe.
  
• Budowanie społeczności i wolontariat: Wzmocnienie ochrony ludności i służb ratunkowych poprzez wsparcie dla personelu, wspólne szkolenia i ćwiczenia oraz gotowość opartą na społeczności. Zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w planowanie i mapowanie jego możliwości. Wspieranie kultury wolontariatu (np. strażaków, ochrony ludności, wojskowych sił rezerwowych), w tym poprzez usuwanie barier administracyjnych i zachęcanie obywateli do zaangażowania - np. poprzez dyrektywę w sprawie czasu pracy.

Współpraca cywilno-wojskowa

• Zwiększona współpraca cywilno-wojskowa: Umożliwienie szybszego reagowania kryzysowego, bardziej efektywnego wykorzystania zasobów oraz lepszej koordynacji i interoperacyjności, w tym regularnych ćwiczeń.
  
• "Wojskowe Schengen": Zwiększenie mobilności sił zbrojnych poprzez lepszą koordynację UE-NATO w zakresie transportu i logistyki, koncentrując się na infrastrukturze, zharmonizowanych zasadach i współpracy transgranicznej. Wspieranie programu PESCO i przyszłego planu Komisji dotyczącego mobilności wojskowej.
  
• Zwiększone finansowanie obrony cywilnej i wojskowej: Wspieranie budowy wspólnych infrastruktur, zamówień podwójnego zastosowania (np. ochrona CBRJ), wspólnych badań i rozwoju, strategicznych rezerw zasobów krytycznych i zwiększonej ochrony infrastruktury krytycznej.

Reagowanie kryzysowe

• Wzmocnienie DG HERA: Zapewnienie zdolności do nabywania medycznych środków przeciwdziałania epidemiom, zagrożeniom CBRJ i bioterroryzmowi oraz utrzymywanie strategicznych unijnych zapasów takich środków przeciwdziałania. Zapewnienie wystarczających zasobów dla DG HERA, w tym na szybkie wypłaty w sytuacjach nadzwyczajnych. Oczekuje, że przyszłe strategie dotyczące gromadzenia zapasów i medycznych środków przeciwdziałania przyczynią się do zwiększenia odporności i gotowości UE.
  
• Osoby udzielające pierwszej pomocy: Lepsza współpraca w zakresie personelu, sprzętu i innych zasobów w oparciu o Unijny Mechanizm Ochrony Ludności.
  
• Wzmocnienie ECDC: Dzięki zasobom i zdolności do koordynowania zarządzania kryzysowego na szczeblu UE i szybkiego reagowania na kryzysy zdrowotne i transgraniczne zagrożenia dla zdrowia.
  
• Zakup ciężkiego sprzętu za pośrednictwem rescEU: Rozszerzenie zdolności i zapasów UE w zakresie reagowania na klęski żywiołowe wraz z protokołami awaryjnej dystrybucji krajowej i transgranicznej. Zapewnienie zdolności do regionalnej dystrybucji zasobów rescEU i szybkiego reagowania na jednoczesne kryzysy.
  
• Wdrożenie IMERA: Poprawa zarządzania krytycznymi zakłóceniami łańcucha dostaw i zapewnienie przepływu towarów, usług i osób w sytuacjach kryzysowych.
  
• Masowa opieka i wsparcie ludności: Zapewnienie skoordynowanego dostępu do awaryjnego schronienia, żywności, wody, opieki medycznej oraz śledzenia i wsparcia rodzin. Wzmocnienie zdolności na poziomie UE do pomocy przesiedlonym lub silnie dotkniętym populacjom, w tym poprzez solidne kanały ostrzegania i informowania ludzi w sytuacjach kryzysowych.
  
• Gotowość medyczna: Zwiększenie autonomii Europy w zakresie farmaceutyków, leków o krytycznym znaczeniu i wyrobów medycznych poprzez zabezpieczenie produkcji i dostaw, zmniejszenie zależności od dostawców zewnętrznych, zajęcie się powtarzającymi się niedoborami oraz zbudowanie odpornego, innowacyjnego przemysłu medycznego gotowego na przyszłe kryzysy i zdolnego do zapewnienia regionom przygranicznym i wyspom odpowiedniego dostępu do usług zdrowotnych.

Bezpieczeństwo energetyczne

• Promowanie integracji unii energetycznej: Wspieranie i przyspieszenie rozwoju wzajemnych połączeń energetycznych między państwami członkowskimi w celu zbudowania wydajnego i spójnego rynku energii, umożliwiającego bardziej stabilną sieć energetyczną i bezpieczną dystrybucję zasobów energetycznych oraz zmniejszenie zależności od partnerów zewnętrznych.
  
• Zabezpieczenie i ochrona krytycznej infrastruktury energetycznej i komunikacyjnej poprzez zapewnienie unijnej kontroli i odporności, w tym unijnych zdolności naprawczych, zmniejszenie zależności od dostawców spoza UE oraz ochronę kluczowych aktywów, w tym strategicznych kabli podmorskich.
  
• Przyspieszenie realizacji strategicznych projektów wzajemnych połączeń gazowych i elektroenergetycznych w celu zakończenia izolacji energetycznej peryferyjnych, najbardziej oddalonych i wyspiarskich regionów państw członkowskich.
  
• Zapewnienie stabilnej mocy obciążenia podstawowego: stabilna dyspozycyjna produkcja energii elektrycznej, w tym energia jądrowa, wraz z magazynowaniem, elastycznością i usługami systemowymi, będzie nadal odgrywać ważną rolę dla europejskiego bezpieczeństwa energetycznego, zapewniając stabilną i niezawodną produkcję energii zarówno dla przemysłu, jak i konsumentów.

Bezpieczeństwo żywnościowe i suwerenność

• Bezpieczeństwo dostaw żywności: Usprawnienie bezpieczeństwa żywnościowego w prawodawstwie i polityce rolnej, klimatycznej i środowiskowej, w tym poprzez strategiczne inwestycje w produkcję nawozów w UE, wsparcie dla krajowych upraw roślin wysokobiałkowych i dywersyfikację źródeł pasz dla zwierząt. Uwzględnienie rynków i sklepów spożywczych w szerszych strategiach gotowości w całym łańcuchu dostaw żywności.

Współpraca publiczno-prywatna

• Elastyczne zamówienia publiczne: Dostosowanie zasad zamówień publicznych w celu zapewnienia szybkiego, ciągłego i skutecznego dostarczania krytycznych dostaw i usług w czasach kryzysu.

Odporność poprzez partnerstwa zewnętrzne

• Zwiększanie wzajemnej odporności z krajami trzecimi. Wspólna praca nad przewidywaniem, przygotowaniem, zapobieganiem i reagowaniem na kryzysy w celu zmniejszenia ryzyka rozprzestrzeniania się kryzysów poza granice UE i wspierania naszych partnerów. Włączenie najnowszych ukraińskich doświadczeń wojskowych i w zakresie ochrony ludności oraz wiedzy specjalistycznej do środków gotowości UE.
  
• Włączenie gotowości i odporności na poziomie UE do współpracy z NATO, , w tym poprzez zorganizowany dialog, wymianę praktyk i koordynację.

Budżet gotowy na sytuacje kryzysowe

• Dostosowanie budżetu UE poprzez poczynienie postępów w zakresie nowych zasobów własnych i umożliwienie ukierunkowanego wspólnego zaciągania pożyczek w celu zapewnienia elastyczności i dostępności zasobów w sytuacjach kryzysowych.