Stanowisko Grupy EPL w sprawie polityki regionalnej 2.0. - Regiony, miasta i obszary wiejskie UE w centrum uwagi EPL

Grupa EPL uważa, że inwestycje w ramach polityki spójności w całej UE wywarły niezrównany pozytywny wpływ na regiony, miasta, wyspy, obszary wiejskie, przygraniczne, oddalone i regiony najbardziej oddalone. Bezpośrednio lub pośrednio każde państwo członkowskie UE doświadczyło pozytywnych skutków finansowania z budżetu UE; podczas gdy wyniki wielu lokalnych projektów potwierdzają niezbędną rolę inwestycji regionalnych i lokalnych w ramach polityki spójności oraz podkreślają jej rolę i widoczność w wieloletnich ramach finansowych (WRF). Wielopriorytetowe podejście polityki spójności do inwestycji długoterminowych, w połączeniu z aspektem zarządzania dzielonego, przyczyniło się do realizacji priorytetów UE, a mianowicie wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), badań i innowacji, cyfryzacji, rozwoju obszarów wiejskich, lepszej infrastruktury miejskiej, zrównoważonej turystyki, infrastruktury transportowej, kultury i edukacji, opieki zdrowotnej, polityki społecznej, projektów transgranicznych i współpracy, transformacji energetycznej, efektywności energetycznej, klimatu i środowiska.

Grupa EPL zauważa, że przeprowadzone przez państwa członkowskie oceny wyników inwestycji w ramach polityki spójności na lata 2014-2020 pokazują, że ogólnie rzecz biorąc, polityka spójności przyniosła pozytywne rezultaty w obszarach, które wspierała. Grupa EPL podkreśla, że inwestycje w politykę spójności odgrywają kluczową rolę we wspieraniu ekosystemów innowacji i zwiększaniu odporności w obliczu zarówno obecnych, jak i przyszłych kryzysów, w tym tych wynikających z niestabilności geopolitycznej i wyzwań związanych z klimatem, przyczyniając się tym samym do realizacji celu określonego w art. 174 TFUE.

Biorąc pod uwagę, że w przypadku braku tych inwestycji wzrost PKB byłby niższy, polityka spójności powinna nadal wspierać wszystkie regiony poprzez dotacje. Wzmocniona i skuteczna polityka spójności jest również równie ważna dla regionów słabiej rozwiniętych, wysp, regionów najbardziej oddalonych, regionów opóźnionych w rozwoju oraz regionów, które wpadły w pułapkę rozwojową w zachodnich i południowych państwach członkowskich. W tym celu konieczne jest zapewnienie odpowiednich zasobów i know-how wyspom, a także najbardziej oddalonym regionom Unii Europejskiej, aby uzyskać lepszy dostęp do finansowania.

EPL, jako grupa przedstawicieli lokalnych i regionalnych, szczególnie podkreśla rolę polityki spójności we wspieraniu europejskiej współpracy terytorialnej (EWT) ponad granicami - kluczowego celu polityki o odrębnej podstawie prawnej - w obszarach takich jak badania, rozwój i innowacje oraz środowisko. Wprowadzenie "strategii makroregionalnych" jako zintegrowanych ram współpracy transgranicznej przyniosło wspaniałe rezultaty. Muszą one jednak zostać jeszcze bardziej wzmocnione, aby stać się konstytutywnym elementem projektu europejskiego i rozwinąć swój pełny potencjał. W ich ramach należy zapewnić dalsze uproszczenie współpracy transgranicznej oraz interoperacyjność infrastruktury i usług, aby umożliwić łatwiejszy przepływ osób, usług, towarów i kapitału. Grupa EPL wspiera eliminację transgranicznych przeszkód administracyjnych poprzez promowanie i wdrażanie rozwiązań takich jak "BridgeforEU", a także lepszy dostęp do usług publicznych w regionach przygranicznych dzięki lepszej współpracy transgranicznej.

Niezbędne jest podkreślenie sukcesu Interreg, który powinien pozostać odrębnym instrumentem w ramach polityki spójności z zachowaniem jego obecnych elementów. Kluczowe jest zapewnienie stabilnego finansowania "Interreg" przynajmniej na obecnie dostępnych poziomach oraz zapewnienie, że przyszłe kryteria podziału funduszy będą przejrzyste, obiektywne i oparte na wiarygodnych danych.

Przyszła polityka spójności: silniejsza, lepsza, szybsza

Grupa EPL podkreśla, że następna generacja polityki regionalnej musi pozostać silna i ambitna, a także znaczenie utrzymania silnej i odpowiednio finansowanej polityki spójności. Potwierdza, że polityka spójności musi pozostać odrębnym i wyraźnie identyfikowalnym filarem w kolejnych WRF, z dedykowanymi zasobami i zarządzaniem, aby z powodzeniem nadal zajmować się różnicami terytorialnymi i wspierać długoterminowe inwestycje w słabiej rozwiniętych regionach. Model realizacji powinien opierać się na wspólnym zarządzaniu, a także wykazywać silne ukierunkowanie regionalne i lokalne, podejście ukierunkowane terytorialnie i strategiczne planowanie długoterminowe, w stosownych przypadkach poprzez terytorialne cele i kamienie milowe. Grupa EPL wierzy w zdecentralizowane programowanie i model wdrażania oparty na zasadzie silnego partnerstwa z regionalnym i lokalnym zaangażowaniem zarówno w podejmowanie decyzji, jak i wdrażanie, wzmocnione wdrażanie europejskiego kodeksu postępowania, zaangażowanie podmiotów gospodarczych i społeczeństwa obywatelskiego, wspólne zarządzanie i wielopoziomowe sprawowanie rządów, które są kluczowymi elementami tej polityki i decydują o jej skuteczności.

Grupa EPL uważa, że finansowanie regionów, miast i obszarów wiejskich musi być przyznawane na podstawie oceny rzeczywistych potrzeb w terenie. Dlatego też priorytety i kamienie milowe muszą być agregowane w sposób oddolny, zamiast być prostym ćwiczeniem odgórnym. Reagowanie na potrzeby regionalne i lokalne musi być podstawą kształtowania polityki, aby sprostać lokalnym wyzwaniom i generować proeuropejskie nastroje. W rezultacie władze lokalne i regionalne powinny zachować swoje zaangażowanie w projektowanie, programowanie i wdrażanie funduszy polityki spójności, aby zapewnić pełne poszanowanie zasady pomocniczości i podejścia oddolnego. W tym względzie Grupa uważa, że inicjatywy Komisji, takie jak Porozumienie Burmistrzów UE, obejmujące 12 000 miast, odgrywają zasadniczą rolę w procesie projektowania i wdrażania polityki spójności nowej generacji. Jednak w świetle celów określonych w art. 174 TFUE należy zapewnić zrównoważoną reprezentację wszystkich rodzajów terytoriów w finansowaniu, a zatem Grupa wzywa do ograniczenia zakresu geograficznego polityki, ponieważ opiera się ona na wąskim i mylącym rozumieniu jej wpływu i korzyści.

Grupa EPL podkreśla, że reformy metodologii wyników nie mogą podążać za modelem RRF, aby uniknąć sztywności wdrażania, ryzyka opóźnień w płatnościach i opóźnień we wdrażaniu. Polityka regionalna ma kompleksową metodologię wyników, opartą na horyzontalnych i specyficznych warunkach sprzyjających, które obejmują reformy, podczas gdy wstępnie zaplanowane kamienie milowe i cele są często bezpośrednio związane z reformami. Grupa EPL jest zdecydowana sprzeciwić się jakiejkolwiek metodologii, która nie pozwala na elastyczność lub która jest całkowicie lub częściowo oderwana od celów opartych na Traktacie lub rzeczywistych potrzeb na poziomie lokalnym i regionalnym. Musi istnieć wyraźne rozgraniczenie między polityką spójności a innymi instrumentami polityki UE, aby uniknąć nakładania się i konkurencji między instrumentami, zapewnić komplementarność różnych interwencji oraz zwiększyć widoczność i czytelność wsparcia UE. Równie ważne jest zapewnienie, aby różne fundusze UE nie były wykorzystywane do finansowania tych samych celów lub działań oraz aby fundusze spójności uzupełniały, a nie powielały inwestycje krajowe. Wzmacnia to efektywne wykorzystanie zasobów i zwiększa wartość dodaną finansowania UE.

Grupa EPL wzywa do obowiązkowego zaangażowania lokalnie wybranych przedstawicieli, społeczeństwa obywatelskiego i interesariuszy sektorowych - zwłaszcza z obszarów wiejskich - w programowanie i zarządzanie funduszami spójności UE. Tylko oddolne podejście, zakorzenione w rzeczywistych potrzebach regionalnych, może zapewnić skuteczne i akceptowane wdrażanie projektów.

Grupa EPL podkreśla znaczenie utrzymania integralności strukturalnej i tożsamości poszczególnych funduszy UE w ramach polityki spójności. Zgodnie z zasadą pomocniczości i skuteczności, Grupa sprzeciwia się wprowadzeniu "podejścia opartego na jednym funduszu" w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF). Fundusze strukturalne, w tym EFRR, EFS+ i Fundusz Spójności, muszą pozostać jasno określone i zarządzane przez ich odpowiednie cele i ramy regulacyjne w celu zapewnienia odpowiedzialności, przejrzystości i dostosowanego wsparcia dla rozwoju lokalnego i regionalnego. Grupa EPL wspiera zintegrowane plany inwestycyjne ukierunkowane terytorialnie jako narzędzie dostosowywania polityk do lokalnych potrzeb. Plany te umożliwiają współpracę między gminami, przedsiębiorstwami, społecznościami i organizacjami pozarządowymi w celu zapewnienia rozwiązań w zakresie neutralności klimatycznej, zatrudnienia i wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Ich współprojektowanie przez podmioty regionalne i lokalne uwalnia transformacyjną moc inwestycji UE. Grupa EPL podkreśla znaczenie rozszerzenia wykorzystania i zakresu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT), w tym poprzez umożliwienie transgranicznych ZIT w okresie programowania po 2027 roku. Jako skoordynowane narzędzia inwestycyjne dostosowane do strategii krajowych i lokalnych, ZIT mają kluczowe znaczenie dla spójnego i odpornego rozwoju.

Elastyczność w zmieniającym się świecie

Grupa EPL podkreśla, że brak elastyczności w metodologii alokacji może potencjalnie prowadzić do pogłębienia i tak już godnego ubolewania opóźnienia we wdrażaniu polityki spójności na lata 2021-2027, któremu należy raczej aktywnie zaradzić poprzez dalsze inicjatywy umożliwiające lepszą absorpcję funduszy spójności, w tym zwiększone poziomy współfinansowania, wyższe płatności zaliczkowe i szybsze zwroty inwestycji. Alokacja funduszy polityki spójności powinna opierać się na przejrzystych i obiektywnych kryteriach, takich jak regionalny PKB na mieszkańca, w celu realizacji celów konwergencji gospodarczej, społecznej i terytorialnej. Grupa EPL wzywa Komisję Europejską do opracowania jasnych wytycznych i uproszczenia procedur administracyjnych w celu zapewnienia lepszych wskaźników absorpcji i efektywnego wykorzystania dostępnych funduszy. Polityka spójności jest już zwinna i elastyczna oraz podlega bardzo wyrafinowanym ramom wykonania, które można jeszcze bardziej wzmocnić, aby uczynić ją jeszcze bardziej odpowiednią. Grupa EPL nalega jednak, aby zwiększona elastyczność nie podważała przewidywalności inwestycji w regionach, miastach i na obszarach wiejskich. Droga do większej elastyczności nie może prowadzić do centralizacji programowania i przeprogramowania poprzez ograniczenie udziału władz lokalnych i regionalnych. Finansowanie lokalne i regionalne nie powinno być ofiarą rozwoju na szczeblu centralnym. Ponadto Grupa EPL wzywa do zagwarantowania lepszego dostępu do finansowania władzom lokalnym i regionalnym oraz wewnętrznym i zewnętrznym regionom granicznym UE, a także regionom słabiej rozwiniętym. Potrzeba wbudowanej elastyczności kryzysowej powinna prowadzić do stworzenia specjalnej osi dla władz lokalnych i regionalnych w celu realizacji pojawiających się priorytetów. Wreszcie, elastyczność polityki z punktu widzenia beneficjentów jest kluczową kwestią, w tym poprzez odejście od sztywnej koncentracji tematycznej, jednolitej dla wszystkich regionów, oraz zapewnienie regionom większej elastyczności już przy programowaniu finansowania, w celu zaspokojenia ich szczególnych potrzeb i specyfiki.

Grupa EPL z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji, aby umożliwić większą elastyczność w sposobie wykorzystania funduszy polityki spójności, w tym możliwość przekierowania niektórych funduszy na inwestycje związane z obronnością i wspieranie młodego europejskiego przemysłu obronnego.

Grupa EPL zdecydowanie podkreśla kluczowe znaczenie zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, zarówno w czasach pokoju, jak i konfliktu. W związku z tym Grupa EPL apeluje o możliwość przeznaczenia środków polityki spójności na budowę sieci długoterminowych magazynów żywności, zapewniając w ten sposób dostępność podstawowych dostaw żywności w celu utrzymania zarówno ludności cywilnej, jak i sił zbrojnych w przypadku konfliktu lub innych sytuacji kryzysowych.

Grupa EPL podkreśla potrzebę silniejszego wsparcia w ramach polityki spójności dla regionów UE położonych wzdłuż wschodniej granicy zewnętrznej z Ukrainą, Białorusią i Rosją, które stoją w obliczu poważnej presji społeczno-gospodarczej z powodu wojny agresji Rosji przeciwko Ukrainie. Regiony te borykają się z zakłóceniami lokalnych gospodarek, ruchami ludności i zwiększonym zapotrzebowaniem na usługi publiczne. Ponieważ odgrywają one kluczową rolę w bezpieczeństwie i odporności UE, wymagają ukierunkowanego wsparcia, większej elastyczności finansowania i dostosowanych narzędzi polityki spójności, aby skutecznie reagować na bieżące wyzwania.

Grupa EPL uznaje, że stawki współfinansowania powinny być dostosowane do rzeczywistych potrzeb, sugerując w stosownych przypadkach określenie na poziomie NUTS 3. Pozwala to na dokładniejsze odzwierciedlenie lokalnych możliwości budżetowych i zapewnia bardziej sprawiedliwą i ukierunkowaną alokację funduszy.

Odporność - ale nie kosztem polityki

Aspektu odporności polityki spójności nie można ograniczać do traktowania jej, zwłaszcza w kategoriach finansowych, jako "narzędzia zarządzania" w obliczu trwających lub przyszłych kryzysów, z którymi boryka się UE. Niemniej jednak państwa członkowskie powinny mieć możliwość elastycznego korzystania z funduszy spójności w przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej lub kryzysowej, jeśli podejmą taką decyzję. Polityka spójności nie powinna również podlegać bezrefleksyjnemu rozszerzaniu silnie centralizujących tendencji zawartych w niektórych nowszych instrumentach, które Unia oddała do swojej dyspozycji w celu zarządzania tymi kryzysami, a które obecnie istnieją równolegle ze spójnością, grożąc zarówno niepotrzebnym "podwójnym finansowaniem" mniej istotnych projektów, jak i zbędną konkurencją o finansowanie. Aby poradzić sobie z przyszłym kryzysem, potrzebne są konkretne instrumenty. Ponadto, aby uniknąć nieefektywności i nakładania się działań, niezbędny jest jasny podział ról i lepsza koordynacja między polityką spójności a innymi instrumentami UE. Bez spójnego planowania istnieje ryzyko utraty strategicznego ukierunkowania i osłabienia odpowiedzialności, zwłaszcza gdy wiele funduszy działa w tych samych regionach.

Skuteczna i osiągalna sprawiedliwa transformacja

Polityka spójności musi nadal wspierać zasadę sprawiedliwej transformacji, odpowiadając na konkretne potrzeby regionów, nie pozostawiając żadnego terytorium i nikogo w tyle. Dalsze finansowanie procesu sprawiedliwej transformacji powinno być zapewnione poprzez kontynuację Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transform acji z odpowiednimi środkami finansowymi na okres programowania po 2027 roku.

Grupa EPL przyznaje, że transformacja ekologiczna, cyfrowa i demograficzna stanowią poważne wyzwania i podkreśla potrzebę wsparcia regionów w tym zakresie. Grupa EPL podkreśla potrzebę utrzymania wspólnego wzrostu gospodarczego poprzez wzmocnienie konkurencyjności Unii.

Grupa EPL podkreśla znaczenie wody jako wektora spójności i podstawowego zasobu dla osiągnięcia równowagi terytorialnej i zrównoważonego rozwoju. Inwestycje w infrastrukturę wodną i zarządzanie nią powinny być traktowane priorytetowo w ramach polityki spójności, zapewniając sprawiedliwy i zrównoważony dostęp do zasobów wodnych oraz zajmując się niedoborem wody i ryzykiem suszy, szczególnie w regionach wrażliwych.

Prostota jest zawsze lepsza

Grupa EPL podkreśla, że wysiłki na rzecz uproszczenia nie mogą obejmować centralizacji polityk i/lub łączenia funduszy i instrumentów w jeden fundusz krajowy. Ponadto metodologie alokacji i wypłat nie mogą podążać ścieżką krajowych planów RRF. Zamiast tego Grupa uważa, że ścieżka uproszczenia powinna prowadzić do większej elastyczności, wzmocnionej synergii oraz usprawnionych zasad i procedur administracyjnych regulujących politykę spójności na poziomie UE, krajowym i regionalnym. Te ostatnie muszą być realizowane energicznie, w oparciu o istniejące dobrze ugruntowane ramy zarządzania dzielonego, w celu wzmocnienia zaufania wśród użytkowników, zachęcając do udziału szerszego grona podmiotów we wspieranych projektach, a tym samym maksymalizując wpływ funduszy. Grupa EPL wzywa do szerszego wykorzystania technologii i rozwiązań cyfrowych w państwach członkowskich w celu uproszczenia wdrażania, monitorowania i sprawozdawczości, przyczyniając się tym samym do bardziej wydajnej administracji i mniejszej ilości dokumentacji fizycznej. Grupa EPL podkreśla, że uproszczone i bardziej dostępne ramy polityki spójności nie tylko poprawiłyby wskaźniki absorpcji i wydajność administracyjną, ale także bezpośrednio przyczyniłyby się do zwiększenia konkurencyjności docelowych terytoriów poprzez przyspieszenie realizacji inwestycji, ułatwienie wdrażania innowacji i zmniejszenie barier w dostępie do funduszy UE. Działania upraszczające powinny koncentrować się w szczególności na beneficjentach, aby złagodzić ich trudności w dostępie do finansowania ze względu na mnogość zasad kwalifikowalności, procesów składania wniosków, stawek współfinansowania i punktów wejścia.

Ponadto konieczne jest usprawnienie liczby programów sektorowych, które pokrywają się z polityką spójności. Aby polityka spójności była skuteczna, musi podlegać regularnym audytom w celu zapewnienia właściwego zarządzania funduszami, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby organów nadzorczych, które komplikują ten proces.

Grupa EPL wzywa Komisję i państwa członkowskie do ustanowienia uproszczonych, zdecentralizowanych punktów kompleksowej obsługi na szczeblu regionalnym w celu wsparcia dostępu do finansowania UE dla MŚP, rolników i mikroprzedsiębiorstw. Centra te powinny zapewniać pomoc w zakresie procedur składania wniosków, sprawozdawczości i wymogów zgodności, zwłaszcza w regionach wiejskich i mniej zaludnionych.

Demografia dla wzrostu regionalnego

Grupa EPL zauważa, że wszystkie regiony europejskie są dotknięte wyzwaniami demograficznymi (np. szybkim starzeniem się, spadkiem liczby urodzeń lub ruchami migracyjnymi, co powoduje dalsze niedobory siły roboczej i umiejętności, a także "drenaż mózgów"), ale spadek demograficzny ma bardziej bezpośredni wpływ na niektóre z nich. Wiele regionów przygranicznych, oddalonych, wiejskich, wyspiarskich i górskich nadal traci znaczną część swojej populacji. Polityka spójności jest najlepiej przygotowana do sprostania tym wyzwaniom za pomocą istniejących i przyszłych instrumentów we wszystkich wyżej wymienionych obszarach.

Należy podkreślić znaczenie wspierania konkretnych rozwiązań dla regionów doświadczających wyzwań gospodarczych i demograficznych , takich jak pustynnienie obszarów wiejskich, starzenie się społeczeństwa, wyludnienie, samotność i izolacja. Takie wsparcie powinno przybrać formę dedykowanego finansowania i ukierunkowanych instrumentów politycznych i powinno mieć na celu, między innymi, poprawę świadczenia wysokiej jakości usług publicznych, wspieranie rewitalizacji i dywersyfikacji gospodarczej oraz tworzenie korzystnego środowiska dla rozwoju biznesu i tworzenia miejsc pracy.

Ponadto Grupa EPL uważa, że polityka spójności powinna obejmować ukierunkowane środki, aby lepiej radzić sobie z utrzymującym się wyzwaniem drenażu mózgów, szczególnie w regionach słabiej rozwiniętych, wiejskich i wyludniających się.

Poprawa infrastruktury transportowej w tych regionach jest również kluczowym elementem umożliwiającym ich mieszkańcom połączenie z głównymi ośrodkami miejskimi, przy jednoczesnym wzmocnieniu ich prawa do pobytu.

W kontekście wyzwań demograficznych i społecznych w naszych regionach szczególnej uwagi wymagają grupy szczególnie wrażliwe, takie jak osoby starsze, kobiety, osoby niepełnosprawne i młodzież. W odniesieniu do funduszy spójności, kluczowych dla osób niepełnosprawnych, Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (UNCRPD) zaleca, aby państwa członkowskie przydzielały fundusze w pełnej zgodności z zasadami i prawami wynikającymi z Konwencji oraz zapewniały jej pełne przestrzeganie.

W szczególności ważne jest, aby wziąć pod uwagę strukturalną sytuację społeczną i gospodarczą najbardziej oddalonych regionów UE, która jest potęgowana przez ich oddalenie, wyspiarski charakter, niewielki rozmiar, trudną topografię i klimat, zależność gospodarczą od kilku produktów, których trwałość i połączenie poważnie ograniczają ich rozwój, oraz wspierać je za pomocą specjalnych środków opartych na art. 349 TFUE. Grupa EPL wzywa Komisję do powielenia modelu POSEI w innych sektorach gospodarczych RNO, takich jak transport.

Grupa EPL wzywa do silniejszego, dostosowanego do potrzeb wsparcia dla regionów wiejskich i sektora produkcji podstawowej. Przyszła polityka spójności musi w szczególności uwzględniać społeczno-gospodarczy wkład rolników, producentów rolno-spożywczych i wiejskich MŚP w witalność regionów. Programy powinny być lepiej dostosowane do realiów słabo zaludnionych i intensywnych rolniczo regionów, koncentrując się na odporności gospodarczej, bezpieczeństwie żywnościowym i odnowie pokoleniowej w rolnictwie.

Obszary miejskie na rzecz lepszego standardu życia dla wszystkich Europejczyków

Grupa EPL wzywa, aby polityka spójności UE odpowiadała na wyzwania stojące przed obszarami miejskimi. Nowoczesna i zrównoważona infrastruktura transportowa musi być rozwijana, aby ludzie i firmy we wszystkich naszych miastach mogli łatwo się ze sobą łączyć. Znaczne różnice w poziomie życia w europejskich miastach stanowią przeszkodę dla zrównoważonego wzrostu, potęgowanego przez rosnący kryzys mieszkaniowy, który wymaga odpowiedniej reakcji, co ma kluczowe znaczenie dla zachowania dobrobytu wszystkich Europejczyków.

Reformy są kluczowe, ale jeden rozmiar nie pasuje do wszystkich

Grupa EPL zdecydowanie nie stroni od reform i ulepszeń polityki spójności, aby uczynić ją bardziej elastyczną i prostszą. Podkreśla jednak, że takie zmiany muszą być rozsądne, a polityka nie może być zbyt rygorystyczna pod względem warunków finansowania, ponieważ takie działania groziłyby delegitymizacją Unii w oczach obywateli UE w regionach, otwierając tym samym drzwi do ich dryfu w kierunku ekstremizmu politycznego. Jednocześnie reformy muszą zachować właściwą równowagę między uproszczeniem a należytym zarządzaniem finansami, zapewniając, że rozliczalność i właściwe wykorzystanie środków publicznych pozostaną podstawowymi zasadami bez nadmiernego obciążania beneficjentów. Grupa EPL podkreśla, że każda udana reforma polityki spójności musi być dostosowana do różnych realiów, poziomów rozwoju i zdolności administracyjnych każdego państwa członkowskiego i regionu, wzywając tym samym do elastyczności i pomocniczości w projektowaniu i wdrażaniu instrumentów spójności. Dlatego ważne jest, aby polityka spójności pozostała jednym z głównych narzędzi UE w celu zrównoważenia różnorodnych skutków, jakie wewnętrzne siły rynkowe i regulacje mogą wywierać na różne terytoria i populacje.

Model wdrażania do działania i wpływu

Grupa EPL wzywa do szerszego wykorzystania technologii i rozwiązań cyfrowych w państwach członkowskich w celu uproszczenia wdrażania, monitorowania i sprawozdawczości - tj. przyczynienia się do bardziej wydajnej administracji i mniejszej ilości dokumentacji fizycznej. Komisja i państwa członkowskie powinny zapewnić wszystkim regionom UE dostęp do szybkich łączy szerokopasmowych, tak aby miały one równe szanse na zakończenie transformacji cyfrowej.

Komisja, państwa członkowskie i władze regionalne powinny wykorzystywać i wzmacniać istniejące mechanizmy wykrywania i zwalczania nieprawidłowości, nadużyć finansowych i korupcji w finansowaniu polityki spójności. Chociaż wiele nieprawidłowości wynika z niezamierzonych błędów, a nie nadużyć finansowych, ich utrzymywanie się wskazuje na potrzebę lepszego wsparcia administracyjnego i wytycznych dla beneficjentów. Uproszczenie procedur powinno pozostać kluczowym priorytetem, ale bez osłabiania odpowiedzialności lub integralności wydatków. Wysiłki zmierzające do ograniczenia liczby błędów muszą iść w parze ze wzmocnieniem zdolności zarządzania i utrzymaniem należytej kontroli finansowej. Wzrost ogólnej liczby nieprawidłowości, często spowodowanych błędami, a nie nadużyciami finansowymi, nie może być wykorzystywany jako wymówka do ograniczenia finansowania polityki spójności. Ponieważ błędy są często spowodowane biurokratycznymi obciążeniami dla beneficjentów, ostateczną odpowiedzią na zapobieganie im powinno być uproszczenie polityki na wszystkich etapach. Warunek dotyczący praworządności jest nadrzędnym warunkiem zapewniającym, że zasoby unijne są wykorzystywane w sposób przejrzysty, sprawiedliwy i odpowiedzialny, przy należytym zarządzaniu finansami. Jednak inteligentne podejście do warunkowości powinno mieć zastosowanie do państw członkowskich naruszających rozporządzenie w sprawie warunkowości, tak aby beneficjenci końcowi nie byli karani z powodu działań ich rządu.

Ogólnie rzecz biorąc, Grupa EPL wzywa do lepszej ochrony beneficjentów końcowych - regionów i gmin, studentów, MŚP i rolników. Pierwotnym i podstawowym celem i zasadą polityki spójności jest zmniejszenie dysproporcji i niepozostawianie nikogo w tyle: należy to w pełni zachować.

Informowanie o sukcesie

Grupa EPL podkreśla, że informowanie o wynikach i rezultatach inwestycji regionalnych UE ma kluczowe znaczenie w Unii, w której panuje dezinformacja. Rozszerzone, terminowe i przyjazne dla użytkownika kampanie informacyjne i inicjatywy zwiększają zaufanie do UE, obalają mity i demontują narracje eurosceptyków, jednocześnie podkreślając postęp, promując wartości europejskie i wzmacniając zaufanie publiczne. Pokazywanie i opowiadanie o sukcesach projektów jest równie ważne, jak inwestowanie i wdrażanie rezultatów. UE i państwa członkowskie nie mogą unikać regularnego komunikowania i prezentowania swojej wartości dodanej. W tym celu Grupa EPL zachęca państwa członkowskie do aktywnego promowania przejrzystości i świadomości obywateli poprzez publiczne rozpowszechnianie jasnych i dostępnych informacji na temat projektów finansowanych za pośrednictwem instrumentów polityki spójności - w tym projektów ukończonych, będących w trakcie realizacji lub planowanych.