Jak wzmacniamy obronę europejskiej demokracji

Grupa EPL oczekuje, że Komisja Europejska będzie ambitna, odważna i dalekowzroczna, prezentując w środę Europejską Tarczę Demokracji. W czasach, gdy Rosja i inne złośliwe podmioty próbują nielegalnie wpływać na procesy demokratyczne w Europie, zarówno UE, jak i jej państwa członkowskie muszą znaleźć skuteczniejsze sposoby przeciwdziałania tym próbom.

W ostatnich latach widzieliśmy niezliczone przykłady Rosji próbującej wpływać na europejskie wybory poprzez systematyczne rozpowszechnianie dezinformacji lub poprzez inne działania mające na celu podważenie zaufania publicznego do instytucji demokratycznych. Ostatnio udokumentowano wysiłki Rosji mające na celu wywarcie wpływu na czeskie wybory parlamentarne poprzez farmy trolli i operacje zagraniczne. Na początku tego roku, podczas wyborów w Niemczech, tak zwane zjawisko "doppelgänger" - nazwane od niemieckiego słowa oznaczającego podobieństwo - zyskało uwagę, gdy rosyjskie interesy stworzyły repliki znanych serwisów informacyjnych w celu rozpowszechniania fałszywych, prorosyjskich narracji.

Innym szeroko dyskutowanym przykładem rosyjskiej ingerencji były zeszłoroczne wybory prezydenckie w Rumunii, które musiały zostać zreorganizowane po doniesieniach o rosyjskich operacjach wpływu. Raporty wywiadowcze ujawniły systematyczne wykorzystywanie fałszywych rosyjskich kont w mediach społecznościowych w celu wpłynięcia na debatę, podczas gdy krajowy organ wyborczy był celem cyberataków na dużą skalę. TikTok poinformował o usunięciu 175 000 fałszywych lub spamowych kont w następstwie wyborów.

Rzeczywistość ta podkreśla potrzebę przyjęcia przez UE kompleksowego podejścia w celu lepszej ochrony naszych systemów demokratycznych przed ingerencją z zagranicy. Mimo opóźnienia, Komisja Europejska ma przedstawić w tym tygodniu komunikat w sprawie Europejskiej Tarczy Demokracji, przedstawiający konkretne środki UE mające na celu ochronę europejskich demokracji przed zagrożeniami zewnętrznymi.

Przesłanie Grupy EPL do Komisji jest jasne: czas na fragmentaryczne lub samozadowolone rozwiązania dobiegł końca. Oczekujemy ambitnego i odważnego programu reform w celu obrony demokracji.

Aby wzmocnić naszą demokratyczną odporność, UE powinna teraz podjąć działania w następujących kluczowych obszarach:

1. Wzmocnić naszą zdolność do działania.

Obecne wysiłki mające na celu identyfikację i reagowanie na zagraniczne ingerencje i dezinformację muszą zostać wzmocnione i przeniesione na wyższy poziom. Celem powinno być wykrywanie i przeciwdziałanie operacjom wpływu w miarę ich rozwoju, a nie tylko ich późniejsza analiza. Środki zaradcze, takie jak unijne mechanizmy sankcji, muszą być lepiej zintegrowane z tymi działaniami. Zobowiązanie Komisji do utworzenia Europejskiego Centrum Odporności Demokratycznej jest ważne, ale musi ono stać się czymś więcej niż symbolicznym biurem w budynku Berlaymont. Nowa struktura powinna działać jako centrum doskonałości, być niezależna i mieć zrównoważone finansowanie.

2. Wzmocnienie naszych systemów wyborczych i infrastruktury.

Każde państwo członkowskie UE ma własne tradycje demokratyczne i procedury wyborcze. Istnieją jednak wspólne struktury i minimalne standardy. W ramach Europejskiej Tarczy Demokracji należy pilnie wdrożyć klasyfikację systemów wyborczych jako części infrastruktury krytycznej UE wraz ze wzmocnieniem Europejskiej Sieci Współpracy w zakresie Wyborów (ECNE).

3. Ustanowienie jasnych cyfrowych zasad zaangażowania.

Wolność wypowiedzi, w tym w Internecie, ma fundamentalne znaczenie. Jednak nawet sfera cyfrowa wymaga zasad. Ustawa o usługach cyfrowych (DSA) ustanawia obowiązki dla głównych platform mediów społecznościowych, takie jak zapewnienie użytkownikom prawa do odwołania się od zawieszenia konta. Jednocześnie platformy muszą podjąć środki w celu zminimalizowania nadużyć swoich systemów - takich jak systematyczne rozpowszechnianie dezinformacji podczas wyborów. Muszą stać się bardziej proaktywne w zapobieganiu, a DSA musi zostać w pełni wdrożona. Kolejną kwestią, którą należy się zająć, jest praktyka potajemnego kupowania wsparcia politycznego od influencerów.

4. Wspieranie niezależnych mediów i społeczeństwa obywatelskiego.

Kluczowe znaczenie ma budowanie społeczeństw odpornych na operacje wywierania wpływu. W krajach takich jak Węgry przestrzeń dla niezależnych mediów i społeczeństwa obywatelskiego staje się coraz bardziej ograniczona. Wzmocnienie demokratycznej obrony UE musi zatem obejmować również ochronę wolności mediów, wzmocnienie pozycji społeczeństwa obywatelskiego i promowanie umiejętności korzystania z mediów wśród obywateli, aby zapewnić im możliwość krytycznej oceny informacji i przeciwstawienia się kampaniom dezinformacyjnym.

5. Zwiększenie zdolności UE do reagowania na zagrożenia hybrydowe.

Próby destabilizacji społeczeństw lub podważenia zaufania publicznego mogą przybierać różne formy - od instrumentalizacji migrantów w celu wywierania presji na zewnętrzne granice UE, po sabotaż infrastruktury energetycznej. UE musi lepiej wyposażyć swoje agencje, aby pomagały państwom członkowskim w ochronie przed takimi hybrydowymi atakami. Obejmuje to wyjaśnienie i wzmocnienie mandatów Europolu, Fronteksu i Eurojustu.

6. Nowe i ulepszone sposoby wspierania krajów sąsiadujących.

Kraje sąsiadujące z UE są jeszcze bardziej narażone na próby wywierania wpływu z zagranicy niż same państwa członkowskie UE, zwłaszcza ze strony Rosji. Przykład Mołdawii jest szczególnie wymowny. Reformy mające na celu systematyczne zwiększanie wsparcia UE dla środków zaradczych tych krajów powinny być kamieniem węgielnym Europejskiej Tarczy Demokracji.

W coraz bardziej niepewnym globalnym otoczeniu musimy chronić europejską współpracę, naszą demokrację i nasze wspólne wartości. Mamy nadzieję i oczekujemy, że Komisja przedstawi teraz ambitny program, który umożliwi to w praktyce.