Hoe we de verdediging van de Europese democratie versterken

De PPE-Fractie verwacht dat de Europese Commissie ambitieus, moedig en vooruitziend zal zijn bij de presentatie van het Europees Schild voor Democratie aanstaande woensdag. In een tijd waarin Rusland en andere kwaadwillende actoren proberen om op illegale wijze democratische processen in Europa te beïnvloeden, moeten zowel de EU als haar lidstaten effectievere manieren vinden om deze pogingen tegen te gaan.

In de afgelopen jaren hebben we talloze voorbeelden gezien van pogingen van Rusland om Europese verkiezingen te beïnvloeden door systematisch desinformatie te verspreiden of door andere acties die bedoeld zijn om het vertrouwen van het publiek in democratische instellingen te ondermijnen. Onlangs werden de pogingen van Rusland om de Tsjechische parlementsverkiezingen te beïnvloeden via trollenfarms en buitenlandse operaties gedocumenteerd. Eerder dit jaar, tijdens de Duitse verkiezingen, trok het zogenaamde "doppelgänger" fenomeen - genoemd naar het Duitse woord voor dubbelganger - de aandacht toen Russische belangengroepen replica's maakten van bekende nieuwssites om valse, pro-Russische verhalen te verspreiden.

Een ander veelbesproken voorbeeld van Russische inmenging waren de Roemeense presidentsverkiezingen van vorig jaar, die opnieuw moesten worden georganiseerd na berichten over Russische invloedsoperaties. Inlichtingenrapporten onthulden systematisch gebruik van valse Russische sociale media-accounts om het debat te beïnvloeden, terwijl de verkiezingsautoriteit van het land het doelwit was van grootschalige cyberaanvallen. TikTok meldde dat het 175.000 nepaccounts of spam accounts verwijderde in de nasleep van de verkiezingen.

Deze realiteit onderstreept de noodzaak voor de EU om een alomvattende aanpak te hanteren om onze democratische systemen beter te beschermen tegen buitenlandse inmenging. Hoewel uitgesteld, wordt nu verwacht dat de Europese Commissie deze week haar mededeling over het Europees democratisch schild zal presenteren, waarin concrete EU-maatregelen worden geschetst om Europa's democratieën te beschermen tegen bedreigingen van buitenaf.

De boodschap van de EVP-Fractie aan de Commissie is duidelijk: de tijd van versnipperde of zelfgenoegzame oplossingen is voorbij. Wij verwachten een ambitieuze en moedige hervormingsagenda om de democratie te verdedigen.

Om onze democratische weerbaarheid te versterken, moet de EU nu actie ondernemen op de volgende belangrijke gebieden:

1. Onze slagvaardigheid versterken.

De huidige inspanningen om buitenlandse inmenging en desinformatie op te sporen en erop te reageren, moeten worden versterkt en naar een hoger niveau worden getild. Het doel moet zijn beïnvloedingsoperaties op te sporen en tegen te gaan terwijl ze plaatsvinden, in plaats van ze alleen achteraf te analyseren. Tegenmaatregelen, zoals EU-sanctiemechanismen, moeten beter in dit werk worden geïntegreerd. De belofte van de Commissie om een Europees Centrum voor Democratische Weerbaarheid op te richten is belangrijk, maar het moet meer worden dan een symbolisch kantoor in het Berlaymontgebouw. De nieuwe structuur moet fungeren als expertisecentrum, onafhankelijk zijn en duurzame financiering hebben.

2. Onze kiesstelsels en infrastructuur versterken.

Elke EU-lidstaat heeft zijn eigen democratische tradities en verkiezingsprocedures. Toch zijn er gemeenschappelijke structuren en minimumnormen. In het kader van het Europees schild voor democratie moeten kiesstelsels dringend worden geclassificeerd als onderdeel van de kritieke infrastructuur van de EU en moet het Europees samenwerkingsnetwerk voor verkiezingen (ECNE) worden versterkt.

3. Duidelijke digitale spelregels vaststellen.

Vrijheid van meningsuiting, ook online, is fundamenteel. Maar ook in de digitale sfeer zijn regels nodig. De Digital Services Act (DSA) legt verplichtingen op aan grote sociale mediaplatforms, zoals het waarborgen van het recht van gebruikers om in beroep te gaan tegen schorsingen van accounts. Tegelijkertijd moeten platforms maatregelen nemen om misbruik van hun systemen tot een minimum te beperken, zoals de systematische verspreiding van desinformatie tijdens verkiezingen. Ze moeten proactiever worden op het gebied van preventie en de DSA moet volledig worden geïmplementeerd. Een andere kwestie die moet worden aangepakt is de praktijk van het heimelijk kopen van politieke steun van beïnvloeders.

4. Onafhankelijke media en het maatschappelijk middenveld ondersteunen.

Het is cruciaal om samenlevingen op te bouwen die bestand zijn tegen beïnvloedingsoperaties. In landen als Hongarije is de ruimte voor onafhankelijke media en het maatschappelijk middenveld steeds beperkter geworden. De democratische verdediging van de EU moet daarom ook worden versterkt door de vrijheid van de media te beschermen, het maatschappelijk middenveld mondiger te maken en mediageletterdheid onder burgers te bevorderen, zodat zij informatie kritisch kunnen beoordelen en weerstand kunnen bieden aan desinformatiecampagnes.

5. De EU beter in staat stellen om te reageren op hybride bedreigingen.

Pogingen om samenlevingen te destabiliseren of het vertrouwen van het publiek aan te tasten kunnen vele vormen aannemen - van het inzetten van migranten om de buitengrenzen van de EU onder druk te zetten tot het saboteren van de energie-infrastructuur. De EU moet haar agentschappen beter uitrusten om de lidstaten te helpen zich tegen dergelijke hybride aanvallen te beschermen. Dit houdt in dat de mandaten van Europol, Frontex en Eurojust moeten worden verduidelijkt en versterkt.

6. Nieuwe en verbeterde manieren om de buurlanden te ondersteunen.

Nabuurschapslanden van de EU staan nog meer bloot aan pogingen tot buitenlandse beïnvloeding dan de EU-lidstaten zelf, niet in het minst vanuit Rusland. Het voorbeeld van Moldavië is bijzonder veelzeggend. Hervormingen om de EU-steun voor de tegenmaatregelen van deze landen systematisch te verhogen, moeten een hoeksteen zijn van het Europees democratisch schild.

In een steeds onzekerder mondiaal klimaat moeten we de Europese samenwerking, onze democratie en onze gedeelde waarden beschermen. We hopen en verwachten dat de Commissie nu met een ambitieuze agenda komt om dit in de praktijk mogelijk te maken.