Een Europees actieplan ter bestrijding van georganiseerde criminaliteit, corruptie en het witwassen van geld

Georganiseerde misdaad, corruptie en het witwassen van geld zijn nu wereldwijde verschijnselen die een antwoord op dezelfde schaal vereisen. De EU moet deze uitdagingen aangaan met de juiste instrumenten, gebaseerd op de meest geavanceerde wetgeving in de lidstaten.

Daarom werd in maart 2012 een speciale parlementaire commissie opgericht om criminele activiteiten te bestuderen en te analyseren, om vervolgens met een alomvattend en gestructureerd plan te komen om deze op EU-niveau te bestrijden.

De Bijzondere Commissie georganiseerde misdaad had een beperkte ambtstermijn van anderhalf jaar en heeft, zoals in haar mandaat stond, een tussentijds verslag opgesteld, dat afgelopen juni is goedgekeurd, en nu een eindverslag over de thematische gebieden die verderop worden beschreven.

Verzamelen van internationale expertise om de georganiseerde misdaad te analyseren en wetgevingsmaatregelen te ontwikkelen

Tijdens zijn mandaat werden 15 hoorzittingen en 24 vergaderingen gehouden met de Europese commissarissen Cecilia Malmström, Algirdas Šemeta, Viviane Reding en Michel Barnier, samen met andere vertegenwoordigers van de EU-instellingen en -agentschappen, internationale deskundigen van internationale organisaties zoals de Verenigde Naties, de Wereldbank en de Raad van Europa, nationale autoriteiten en gerechtelijke politie, en academici en leden van het maatschappelijk middenveld.

Verder brachten verschillende delegaties van het Comité een bezoek aan Belgrado, Milaan, Palermo, Rome, Den Haag en Washington, om bijna 150 autoriteiten en deskundigen te horen die op verschillende manieren betrokken zijn bij maatregelen ter bestrijding van criminele activiteiten, waaronder transnationale criminaliteit. Het belangrijkste doel was een audit van de wetgevingsinstrumenten die effectief worden gebruikt om de georganiseerde misdaad op nationaal niveau te bestrijden.

De Bijzondere Commissie georganiseerde misdaad, corruptie en witwassen (CRIM-commissie) heeft haar werk nu afgerond en op dinsdag 17 september in de commissie haar definitieve aanbevelingen goedgekeurd.

Een Europees actieplan voor 2014-2019

Salvatore Iacolino, een Italiaans lid van het Europees Parlement van de PPE-Fractie en vicevoorzitter van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken, is vaste rapporteur van de Bijzondere Commissie georganiseerde misdaad. Hij was daarom verantwoordelijk voor het opstellen van de aanbevelingen in een rapport dat als leidraad moet dienen voor de ontwikkeling van wetgeving op het gebied van georganiseerde misdaad, zowel op het niveau van de EU als van de lidstaten.

In zijn eindverslag riep Iacolino op tot de uitvoering van een Europees actieplan voor 2014-2019 om georganiseerde misdaad, corruptie en het witwassen van geld uit te roeien. Het stappenplan bevat een aantal positieve prioriteiten, zoals:

het definiëren van criminele handelingen, waaronder betrokkenheid bij maffia-achtige organisaties en zelf witwassen (waarbij de dader van het basisdelict de illegale herkomst verbergt van de opbrengsten die hij door het basisdelict heeft verkregen);
afschaffing van het bankgeheim;
het afschaffen van belastingparadijzen;
bevordering van de inbeslagname en confiscatie van criminele vermogensbestanddelen;
sportfraude strafbaar stellen;
invoering van passende straffen voor cybercriminaliteit;
uitroeiing van mensenhandel en dwangarbeid, met name wanneer het gaat om minderjarigen en vrouwen;
invoering van een zo uniform, gelijk en homogeen mogelijke vennootschapsbelasting in heel Europa;
versterking van de strijd tegen milieudelicten en drugshandel;
snelle wederzijdse erkenning van gerechtelijke maatregelen;
oprichting en start van een Europees openbaar ministerie;
erkenning van de belangrijke rol van onderzoeksjournalistiek bij het opsporen van ernstige misdrijven.

Hoe de georganiseerde misdaad te bestrijden

Van de maatregelen die moeten worden genomen in de strijd tegen de georganiseerde misdaad, worden in het tussentijds verslag en het eindverslag genoemd:

het strafbaar stellen van deelname aan maffia-achtige organisaties in alle EU-lidstaten;
het harmoniseren van nationale wetgeving;
het bevorderen van de inbeslagneming en confiscatie van criminele vermogensbestanddelen en het hergebruik ervan voor sociale doeleinden, met inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel;
bepalingen om economische actoren die bij definitieve uitspraak zijn veroordeeld wegens georganiseerde misdaad, corruptie of het witwassen van geld, uit te sluiten van openbare aanbestedingsprocedures overal in de Europese Unie;
de instelling en start van een Europees openbaar ministerie, dat over de nodige personele en financiële middelen beschikt
steun voor Europese agentschappen, zoals Europol en Eurojust, alsmede de gemeenschappelijke onderzoeksteams (die zijn opgezet om in een of meer lidstaten strafrechtelijke onderzoeken uit te voeren op het gebied van drugs- en mensenhandel en terrorisme) en de bureaus voor de ontneming van vermogensbestanddelen (autoriteiten van de lidstaten die verantwoordelijk zijn voor de ontneming van opbrengsten van misdrijven).

Wat is de volgende stap? Tenuitvoerlegging van een EU-breed rechtskader

Volgens Salvatore Iacolino is al het werk dat is verricht door de Bijzondere Commissie georganiseerde misdaad slechts een begin en heeft het de gelegenheid geboden om de kwestie op Europees niveau aan de orde te stellen.

Nu is een samenhangend wettelijk kader op Europees niveau nodig, evenals bijvoorbeeld

versterking van transparantiemechanismen in het openbaar bestuur;
bevordering van zelfregulering van bedrijven op het gebied van corruptie;
vaststelling van specifieke regels inzake het kopen van stemmen;
versterking van de samenwerking met het banksysteem en de Europese agentschappen en internationale organisaties.