Standpunt van de EPP-Fractie over het benutten van migratie: Een krachtige, eerlijke en toekomstgerichte aanpak

Inleiding

De EVP-Fractie staat voor een Europa dat zijn grenzen beschermt en illegale migratie aanpakt. We streven ernaar ongecontroleerde migratie een halt toe te roepen, zodat Europa's capaciteit om degenen die het recht hebben om te blijven te integreren, niet wordt overweldigd.

De goedkeuring van het pact inzake migratie en asiel betekende een cruciale stap in de richting van een meer gecontroleerd Europees migratiebeleid. Toch blijven er uitdagingen bestaan, die verdere actie op EU-niveau vereisen. De EVP-Fractie zal de drijvende kracht blijven die Europa stuurt in de richting van een stevige, eerlijke en toekomstgerichte aanpak van migratie.

We zien de noodzaak van doortastende nieuwe maatregelen om mensen zonder recht op verblijf in de Unie snel terug te sturen, onze buitengrenzen te versterken en het Schengengebied te beschermen, smokkelaars te verslaan en de bewapening van migranten door derde landen of vijandige niet-statelijke actoren tegen te gaan.

Onze prioriteiten zijn duidelijk. We zullen een 9-puntenplan uitvoeren om de belangrijkste migratieproblemen waarmee ons continent wordt geconfronteerd, aan te pakken. We zetten de volgende stappen op weg naar een migratiebeleid dat werkt voor onze Unie en haar burgers.

Preambule

Migratie vormt een grote uitdaging voor Europa en blijft een punt van zorg. Hoewel we in 2024 een daling van het aantal illegale binnenkomsten beginnen te zien, wat de doeltreffendheid van het door de EVP-Fractie gevoerde en uitgevoerde beleid bevestigt, hebben veel lidstaten nog steeds te maken met een aanzienlijke migratiedruk, vooral die aan de frontlinie en langs de oostelijke grenzen van de EU.

In het licht daarvan zien wij, hoewel wij ons volledig inzetten voor een streng maar rechtvaardig migratie- en asielsysteem dat in overeenstemming is met de internationale en EU-wetgeving, de dringende noodzaak om strengere maatregelen te nemen tegen degenen die de EU moeten verlaten en om de binnenkomst te voorkomen van degenen die niet aan de noodzakelijke voorwaarden voldoen. Regels zijn er om onze burgers te beschermen en door ons eraan te houden, kunnen we ook mensen helpen die echt bescherming nodig hebben. Daartoe moeten de nationale autoriteiten, met name de rechtshandhavingsinstanties, over de nodige middelen, instrumenten en rechtszekerheid beschikken. We willen een goed evenwicht tussen de rechten en plichten van degenen die legaal in de EU verblijven. Wij willen ervoor zorgen dat alle lidstaten de capaciteit en de instrumenten hebben om de migratie efficiënt te beheren en overinterpretatie bij de toepassing van het EU-recht te vermijden.

Deel 1: Terugkeerbeleid

Tot nu toe wordt slechts 20% van de terugkeerbesluiten effectief uitgevoerd, hoewel een goed werkend terugkeerbeleid van vitaal belang is om migratie te beheren. De lidstaten moeten beschikken over een doeltreffend juridisch en operationeel instrumentarium om terugkeerbesluiten ten uitvoer te leggen en illegale binnenkomst en illegaal verblijf te ontmoedigen, ondersteund door maatregelen zoals financiële garanties of detentie in geval van niet-naleving. Wij zullen ernaar streven de uitvoering van terugkeerbesluiten te vergemakkelijken en onnodige administratieve lasten voor handhavingsinstanties te voorkomen. Wij pleiten voor een sterkere rol van Frontex, dat ook moet kunnen deelnemen aan terugkeeroperaties tussen derde landen. De Commissie heeft een voorstel ingediend voor een nieuwe verordening inzake terugkeer, waarin de volgende punten centraal staan: wederzijdse erkenning van terugkeerbesluiten, kortere beroepstermijnen, strengere verplichtingen voor de terug te sturen personen en gevolgen van niet-naleving, versnelde procedures voor verdachte criminelen, met inbegrip van strengere gronden voor detentie en beperking van de bewegingsvrijheid, betere maatregelen om onderduiken tegen te gaan en beperkte niet-schorsende werking van beroepsprocedures. Gedwongen terugkeer moet een geloofwaardige optie blijven en vrijwillig vertrek moet worden tegengegaan als het een ernstige belemmering vormt voor de daadwerkelijke uitvoering van de terugkeer.

De gevolgen van niet-naleving moeten strikt zijn. De lidstaten moeten ook worden verplicht alle nodige maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de autoriteiten weten waar de terug te sturen persoon zich bevindt en dat de persoon ter beschikking van de autoriteiten blijft totdat hij het grondgebied van de lidstaat daadwerkelijk heeft verlaten. Aan onder dwang teruggestuurde personen moet een langdurig inreisverbod in de EU worden opgelegd, inclusief een permanent en onbeperkt verbod voor personen die een bedreiging vormen voor de veiligheid. Wij verwelkomen het voorstel van de Commissie voor een rechtskader voor de oprichting van terugkeercentra buiten de EU in overeenstemming met internationale normen en wij verzoeken de Commissie door te gaan met het zoeken naar innovatieve oplossingen om illegale migratie in samenwerking met derde landen te bestrijden.

Deel 2: De buitengrenzen beveiligen en versterken

De bescherming van de buitengrenzen van de EU is essentieel voor een doeltreffend migratiebeheer. Binnen de EU en het Schengengebied blijven de lidstaten verantwoordelijk voor de beslissing wie hun grondgebied binnenkomt. Efficiënt grensbeheer houdt ook in dat we in staat moeten zijn om te reageren op een groot aantal hybride bedreigingen, waaronder, maar niet alleen, de bewapening van migranten. We moeten zorgen voor sterkere buitengrenzen met verbeterde en strengere screening van illegale binnenkomsten. Aan alle buitengrenzen van de EU moet uitgebreide elektronische bewaking worden ingevoerd, ondersteund door structurele en technische grensbescherming. Het is van cruciaal belang de samenwerking met agentschappen als Frontex, Europol en Eurojust te intensiveren en de lidstaten te ondersteunen. Frontex moet worden omgevormd tot een volledig operationeel Europees grensagentschap dat is uitgerust met geavanceerde bewakingstechnologieën, zoals drones, AI en biometrische systemen. Frontex moet ook in ultraperifere regio's worden ingezet, zodat alomvattende grensbescherming wordt gewaarborgd. Er moeten onverwijld samenwerkingsovereenkomsten worden gesloten met Afrikaanse landen en andere partnerlanden. Wij verbinden ons ertoe het aantal personeelsleden te verdrievoudigen tot 30 000 en zo snel mogelijk de nodige wetgeving aan te nemen, met inbegrip van begrotingswijzigingen. Op gecoördineerde wijze en met steun van EU-financiering moeten de lidstaten regionale grensbeveiligingscentra oprichten in gebieden waar de migratiedruk groot is. We moeten ook zorgen voor Europese financiering voor fysieke infrastructuur, verbetering van de elektronische grensbeveiliging en andere innovatieve instrumenten voor grensbewaking. Gezien de geopolitieke context moeten we het paradigma verschuiven van grensbeveiliging naar grensverdediging. In het volgende meerjarig financieel kader van de EU moeten nieuwe financiële middelen worden vrijgemaakt om in alle behoeften op dit gebied te voorzien.

Deel 3: Strategische samenwerking met derde landen

Ongecontroleerde migratie zet overheidsdiensten onder druk, ontwricht lokale economieën en wakkert sociale spanningen aan, met name in eerstelijnslidstaten als Spanje, Italië of Griekenland en kleinere en geografisch kwetsbare lidstaten als Cyprus en Malta, maar ook in secundaire verkeerslanden als Duitsland of Frankrijk. Strategische partnerschappen met derde landen zijn van cruciaal belang om de migratie in goede banen te leiden. De samenwerking moet gericht zijn op het aanpakken van de onderliggende oorzaken, het verbeteren van de capaciteitsopbouw en het grensbeheer, het bestrijden van illegaal vertrek, mensensmokkel en mensenhandel en het vergemakkelijken van terugkeer. De overeenkomsten die zijn gesloten met Tunesië, Egypte of Libanon laten zien welke weg we moeten volgen. Alleen al de overeenkomst tussen de EU en Tunesië heeft tastbare resultaten opgeleverd: alleen al dit jaar is het aantal illegale binnenkomsten in Italië met 60% gedaald. We dringen er bij de Commissie op aan om de onderhandelingen met Marokko af te ronden en waar mogelijk nieuwe onderhandelingen te openen. Gestructureerde dialogen, operationele Frontex-inzet en gerichte EU-financiering zullen deze inspanningen versterken. Er moeten ook overeenkomsten worden gesloten met niet-buurlanden zoals Senegal en Mauritanië voor de inzet van Frontex, dat van cruciaal belang is om het vertrek van illegale migranten naar de Canarische Eilanden, de nieuwe toegangspoort voor illegale migratie naar Europa, te controleren. Het delen van de verantwoordelijkheid voor redding op zee en de handhaving van het zeerecht moet ook deel uitmaken van strategische partnerschappen, waaronder veilige havens voor het aan land brengen van geredde migranten. Alle betrokken landen, ook die in Afrika, moeten hun steentje bijdragen. De steun van de EU aan derde landen moet onder meer bestaan uit de digitalisering van hun overheidsdiensten, de vaststelling van een betrouwbare burgerlijke stand en de afgifte van biometrische en beveiligde certificaten, zodat biometrische gegevens onder veilige omstandigheden kunnen worden uitgewisseld. De EU moet alle beschikbare instrumenten - diplomatieke, economische en ontwikkelingssamenwerking - gebruiken om sterkere, effectievere en wederzijds voordelige partnerschappen op te bouwen. Bij ontwikkelingshulp moet prioriteit worden gegeven aan landen die zich inzetten voor migratiebeheer. Herziene visummechanismen moeten misbruik tegengaan en bedreigingen voorkomen. En er moeten ook consequenties zijn als er niet wordt samengewerkt. Derde landen die niet meewerken aan het voorkomen van illegaal vertrek of aan de uitvoering van overnameovereenkomsten of -regelingen, hetzij op nationaal, hetzij op EU-niveau, zouden geen EU-fondsen of visa mogen ontvangen. Dergelijke besluiten moeten op EU-niveau worden bekrachtigd en op uniforme wijze in alle lidstaten worden toegepast.

Afdeling 4: Bescherming van het Schengengebied

Het Schengengebied is een van de meest tastbare resultaten van de Europese integratie en een van de belangrijkste pijlers van het Europese project. In de afgelopen jaren is het Schengengebied onder buitengewone druk komen te staan als gevolg van bedreigingen door terrorisme, radicalisering, georganiseerde misdaad en ongeoorloofde secundaire bewegingen van onderdanen van derde landen. De EVP-Fractie staat voor een veilig en grenzeloos Schengengebied, dat tegelijkertijd het recht van de lidstaten erkent om tijdelijke controles aan de binnengrenzen opnieuw in te voeren als laatste redmiddel, dat uitzonderlijk, proportioneel en voor een beperkte duur wordt toegepast en wordt ingetrokken zodra de dreigingen ophouden te bestaan. Niet de lidstaten, maar de aanhoudende en zich ontwikkelende bedreigingen zelf vormen een gevaar voor de integriteit van Schengen. De veerkracht van het Schengengebied hangt af van een doeltreffend beheer van de buitengrenzen en robuuste IT-systemen en databanken zoals SIS en VIS. Wij dringen erop aan dat het inreis-/uitreissysteem en het ETIAS snel operationeel worden. Stroomlijning van visumaanvraagprocedures, digitalisering, uitbreiding van de personeelscapaciteit in regio's met een grote vraag en betere grensoverschrijdende samenwerking zijn belangrijke stappen op weg naar een veiliger Schengengebied.

Deel 5: Uitvoering van het Europees pact inzake asiel en migratie

Het Europees pact inzake asiel en migratie is weliswaar historisch, maar vormt slechts de basis waarop we een alomvattende aanpak van het beheer van migratie in al zijn dimensies moeten baseren. Het is een goed begin, maar het is niet genoeg. Het vereist een gecoördineerde, tijdige uitvoering die de uiteenlopende omstandigheden in de lidstaten weerspiegelt en zowel regionale als lokale autoriteiten effectief betrekt en ondersteunt. Geharmoniseerde asielstelsels moeten een duidelijk onderscheid maken tussen mensen die bescherming nodig hebben en economische migranten. Beveiligde buitengrenzen en efficiënte procedures zijn van cruciaal belang voor een eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheid en solidariteit tussen de lidstaten. De lidstaten moeten, met de steun van de Commissie, de aangenomen EU-wetgeving en de toepassing van de bestaande wetgeving volledig operationeel maken. We moeten het concept van veilige derde landen tijdig en volledig herzien om het aantal aankomsten te verminderen. De verbindingscriteria, zoals die zijn vastgesteld, zijn niet geschikt voor hun doel en moeten worden afgeschaft.

Europa is niet de enige bestemming voor alle illegale migratie en asielzoekers en kan dat ook niet worden. Er moet rekening worden gehouden met beperkte middelen en beperkte opvangcapaciteit. Ook de verordening betreffende de voorwaarden om in aanmerking te komen voor de vluchtelingenstatus of de subsidiaire beschermingsstatus moet worden geactualiseerd om rekening te houden met een andere realiteit in de asielaanvragen. In het kader van het Dublin-mechanisme moet alles in het werk worden gesteld om overdrachten binnen doeltreffende en betrouwbare termijnen uit te voeren en zo ongeoorloofde secundaire bewegingen te ontmoedigen.

Als aanvulling op de uitvoering van het pact kan de Unie maatregelen vaststellen om het optreden van de lidstaten op het gebied van de integratie van legaal verblijvende personen te stimuleren en te ondersteunen. Integratie is een tweerichtingsproces waarbij migranten de plaatselijke taal moeten leren, de gebruiken en wetten moeten respecteren en een bijdrage moeten leveren aan de samenleving. Gezinshereniging moet aantoonbare integratie en financiële stabiliteit vereisen voordat het wordt toegestaan. Integratiemaatregelen moeten radicalisering en parallelle samenlevingen tegengaan.

Deel 6: Bestrijding van migrantensmokkel

Meer dan 90% van de illegale migranten doet een beroep op mensensmokkelaars^[1]. Er is vastgesteld dat migrantensmokkelaars en -handelaars steeds gewelddadiger worden en een gevaar vormen voor onze grenswachten op alle niveaus en voor onze interne veiligheid. Om smokkelnetwerken te ontmantelen, zijn betere grensoverschrijdende samenwerking, het delen van inlichtingen en gegevens, het gebruik van geavanceerde technologieën en betere coördinatie tussen de lidstaten en andere agentschappen op het gebied van justitie en binnenlandse zaken essentieel. Frontex, Europol en Eurojust moeten worden versterkt om de lidstaten beter te ondersteunen bij het opsporen, onderzoeken en vervolgen van alle vormen van georganiseerde criminaliteit, met name migrantensmokkel en mensenhandel, onder meer met onderzoeksbevoegdheden zonder dwangmiddelen. Ook moeten we het rechtskader versterken om hulp bij illegale binnenkomst, doorreis en verblijf te voorkomen, met hogere drempels voor minimumstraffen, ook voor vervoerders. Smokkelaars en mensenhandelaars hebben in SAR-operaties een methode gevonden om kwetsbare personen en de jurisdictie en verantwoordelijkheid van de lidstaten uit te buiten en hun illegale activiteiten te bestendigen door reddingsoperaties te gebruiken als instrument om hun criminele netwerken in stand te houden en meer levens in gevaar te brengen. Alle actoren, ook het maatschappelijk middenveld, moeten de wet respecteren. Een gedragscode voor maatschappelijke organisaties die zoek- en reddingsoperaties uitvoeren, moet ervoor zorgen dat de internationale wetgeving wordt nageleefd en moet uitbuiting door mensenhandelaars ontmoedigen. Een "volg het geld"-aanpak is cruciaal voor het ontmantelen van smokkelnetwerken, het volledig gebruikmaken van de AMLA en het implementeren van effectieve regels voor inbeslagname en de omgekeerde bewijslast. We roepen op tot een herziening van het mandaat van de EPPO om migrantensmokkel, als onderdeel van georganiseerde misdaad, in haar mandaat op te nemen.

Deel 7: De instrumentalisering en bewapening van migranten aanpakken

De EU moet de instrumentalisering en bewapening van migranten door vijandige actoren tegengaan. Het gebruik van kwetsbare mensen als wapen tegen ons, voor financieel of politiek gewin, moet worden ontmoedigd. Onze grenzen beschermen tegen dergelijke vijandige acties is ook de mensenrechten van de geïnstrumentaliseerde migranten beschermen. We moeten de volledige capaciteit van onze gereedschapskist gebruiken, met inbegrip van de mogelijkheden die de Schengengrenscode en de crisisverordening bieden. De huidige asielregels moeten worden aangepast aan de nieuwe uitdagingen, om te voorkomen dat autoritaire regimes misbruik maken van de mazen in de wet. Er is een uitgebreidere definitie van instrumentalisering en bewapening nodig om deze hybride dreigingen doeltreffend te bestrijden, zowel aan de buitengrenzen als binnen de EU. Er moeten betere regels komen voor de verplichtingen van transportaanbieders, samen met duidelijke sancties voor niet-naleving, waaronder een verbod om in de EU actief te zijn. Bovendien benadrukken wij dat het het voorrecht en de plicht van de lidstaten is om met alle middelen hun veiligheid en territoriale integriteit te waarborgen. Daarom moeten buitengewone maatregelen die al in de Verdragen zijn verankerd, worden overwogen, waaronder de tijdelijke afwijking van secundaire wetgeving, zoals het asielrecht, wanneer migranten worden gebruikt als wapen tegen de EU, de lidstaten en onze samenlevingen. Er moeten snellereactieteams van de EU worden opgericht om pogingen tot instrumentalisering aan de grenzen als gevolg van door de staat gesteunde destabiliseringspogingen in goede banen te leiden.

Deel 8: Arbeidsmigratie

Goed beheerde legale migratie kan helpen in te spelen op de veranderende behoeften van de arbeidsmarkt, te voorzien in de huidige en toekomstige behoeften aan vaardigheden en te zorgen voor een dynamische economie. Arbeidsmigratie kan de afname van het aantal autochtone arbeidskrachten echter alleen compenseren als de talenten en vaardigheden van de nieuwkomers aansluiten bij de behoeften van de lidstaten, geholpen door EU-regelingen zoals de blauwe kaart. Verschillen in onderwijs, cultuur en taal kunnen sociale problemen opleveren. Om de voordelen van legale migratie te maximaliseren, moeten we het beleid om talent aan te trekken en de migratietrajecten koppelen aan krachtige korte- en langetermijnmaatregelen ter ondersteuning van inclusie en integratie. Deze inspanningen moeten legale migranten in staat stellen ten volle bij te dragen aan de ontwikkeling en de gedeelde welvaart van de EU. Legale migratie moet een centrale rol spelen in de bredere discussie, met inbegrip van samenwerking met derde landen van herkomst en doorreis om migratiestromen doeltreffend te beheren. In dit verband zullen wij toezicht houden op de door de Europese Commissie voorgestelde initiatieven, zoals de EU-talentenpool en de EU-talentenpartnerschappen, waarbij de soevereiniteit van de lidstaten wordt gerespecteerd en wordt bijgedragen aan het indammen van illegale migratie.

Paragraaf 9: Toekomstgericht migratie- en asielbeleid

De EU moet haar migratiebeleid aanpassen op basis van mondiale beste praktijken en trends, waarbij niet alleen aandacht moet worden besteed aan de huidige uitdagingen, maar ook aan de toekomstige migratiedynamiek. Onze twee belangrijkste prioriteiten moeten zijn: illegale migratie een halt toeroepen en terugkeerbesluiten uitvoeren. Het protocol tussen Italië en Albanië is een eerste maar beslissende innovatieve stap om illegale migratie te ontmoedigen en het bedrijfsmodel van mensensmokkelaars te doorbreken, omdat het laat zien dat het aanvragen en verwerken van asiel in veilige derde landen als hoofdregel mogelijk is. We dringen er bij de Commissie op aan om verder te discussiëren over regionale ontschepingsplatforms aan beide zijden van de Middellandse Zee en andere innovatieve oplossingen, waar asielzoekers veilig kunnen worden opgevangen en hun claims op een efficiënte, waardige en humane manier kunnen worden beoordeeld. Ook moet de Commissie werken aan de oprichting van door de EU beheerde centra buiten de EU waar bepaalde categorieën onderdanen van derde landen tegen wie een terugkeerbesluit is genomen, in afwachting van hun definitieve verwijdering kunnen worden overgebracht (terugkeercentra). Het Vluchtelingenverdrag van 1951 heeft een belangrijke rol gespeeld bij de bescherming van mensen die op de vlucht zijn voor vervolging. Het mondiale landschap is echter aanzienlijk geëvolueerd sinds het ontstaan ervan, met scenario's die het verdrag niet had voorzien. Bovendien heeft het concept van subsidiaire bescherming geleid tot het ontstaan van een duaal systeem dat de doeltreffendheid van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel ondermijnt en de solidariteit binnen de EU op de proef stelt. De EU moet een dialoog op gang brengen over de aanpassing van het Verdrag van Genève aan de huidige wereld en streven naar een meer samenhangend en alomvattend kader dat vluchtelingen een degelijke bescherming biedt en tegelijk tegemoet komt aan de legitieme bezorgdheid van de lidstaten op het gebied van veiligheid en migratiebeheer. Een dergelijk proactief engagement zou de inzet van de EU voor de mensenrechten en haar leiderschap bij het vormgeven van een responsief internationaal beschermingsstelsel voor vluchtelingen opnieuw bevestigen.