Έγγραφο θέσης της Ομάδας ΕΛΚ για τη δημογραφία: Αλληλεγγύη και διαγενεακή ευθύνη

Όπως μας υπενθύμισε ο αείμνηστος Πάπας Φραγκίσκος:ΦραγκίσκοςΦραγκίσκος είπε: "Δεν μπορούμε να μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών" .

Οι δημογραφικές αλλαγές αποτελούν μια από τις σημαντικότερες στρατηγικές προκλήσεις για το μέλλον της Ευρώπης. Τα μειωμένα ποσοστά γεννήσεων, η γήρανση του πληθυσμού, οι πληθυσμιακές αλλαγές που συνδέονται με τις μεταναστευτικές κινήσεις, οι κοινωνικές μετατοπίσεις, η αυξανόμενη απρογραμμάτιστη αναπηρία και η αυξημένη ερήμωση των αγροτικών περιοχών απειλούν τον κοινωνικό και οικονομικό μας ιστό. Οι τάσεις αυτές ασκούν αυξανόμενη πίεση στις αγορές εργασίας, στα κοινωνικά και συνταξιοδοτικά συστήματα και στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης σε όλα τα κράτη μέλη. Δεν υπάρχει μέλλον για την Ευρώπη χωρίς βιώσιμη δημογραφία.

Η Ομάδα του ΕΛΚ στέκεται σταθερά ως το κόμμα που υπερασπίζεται τις οικογένειες ως θεμελιώδες κύτταρο της κοινωνίας. Απορρίπτουμε τις αφηγήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά ως βάρος. Η δημιουργία μιας οικογένειας μπορεί να αποτελέσει ζωτικό μέρος μιας πλήρους και ουσιαστικής ζωής. Δέσμευσή μας είναι μια Ευρώπη που διασφαλίζει την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και διασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Είναι καθήκον μας να διαφυλάξουμε έναν κόσμο όπου η ανθρώπινη ζωή εκτιμάται, όπου οι μελλοντικές γενιές υποδέχονται με ελπίδα και υπευθυνότητα και όπου η αμοιβαία εμπιστοσύνη και οι σχέσεις, ιδίως εντός των οικογενειών, αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους της κοινωνικής μας δομής. Αν δεν δράσουμε τώρα, το κόστος για τον τρόπο ζωής, την ανταγωνιστικότητα και τη συνοχή μας θα είναι βαθύ.

Σφυρηλατώντας μια κοινωνία φιλική προς την οικογένεια και τα παιδιά

• Στήριξη των εργαζόμενων οικογενειών και δημιουργία συνθηκών για την οικογενειακή ευημερία:

  Είναι επιτακτική ανάγκη οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να επενδύσουν σε δημόσιες υπηρεσίες και υποδομές που επιτρέπουν στις οικογένειες, ιδίως στους γονείς σε ηλικία εργασίας, να ευημερούν. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι οικογένειες έχουν πρόσβαση σε οικονομική σταθερότητα, χρόνο και τους πόρους που χρειάζονται για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Η Ομάδα του ΕΛΚ έχει δεσμευτεί για πολιτικές που συμβάλλουν στη συμφιλίωση της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής. Μια Ευρώπη φιλική προς την οικογένεια είναι αυτή που δημιουργεί συνθήκες όπου οι νέοι Ευρωπαίοι όχι μόνο ενθαρρύνονται να δημιουργήσουν οικογένειες, αλλά και ενδυναμώνονται να χτίσουν τη ζωή τους στο σπίτι με ασφάλεια, ευκαιρίες και αίσθηση του ανήκειν, αντί να αποθαρρύνονται από την ανασφάλεια ή την αβεβαιότητα.
  

• Αύξηση του βιοτικού επιπέδου των οικογενειών:

  Πρέπει να δημιουργήσουμε μια Ευρώπη όπου οι νέες οικογένειες μπορούν να ευδοκιμήσουν, με προσιτή στέγαση, εργασιακή ασφάλεια και οικογενειακά επιδόματα. Η Ομάδα του ΕΛΚ θα αγωνιστεί για την παροχή καθολικών επιδομάτων για τα παιδιά και θα διασφαλίσει ότι οι οικογένειες θα έχουν σταθερά και επαρκή εισοδήματα για την προστασία της ευημερίας των παιδιών και τη μείωση της παιδικής φτώχειας σε όλη την Ευρώπη. Μια πανευρωπαϊκή πολιτική γονικής άδειας, που θα βασίζεται στην υπάρχουσα ακρογωνιαία ευρωπαϊκή νομοθεσία, θα επιτρέψει στους γονείς να συνδεθούν με τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια των κρίσιμων πρώτων ετών χωρίς να θυσιάσουν το επαγγελματικό τους μέλλον.
  

• Υποστήριξη των δικαιωμάτων των παιδιών και των νέων:

  Η Ομάδα του ΕΛΚ ζητεί πολιτικές που εγγυώνται ότι τα παιδιά και οι νέοι θα έχουν το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα στη ζωή. Θα προωθήσουμε πολιτικές φιλικές προς την οικογένεια στο χώρο εργασίας που επιτρέπουν και στους δύο γονείς να συμβάλλουν ισότιμα στην ανατροφή των παιδιών και θα διασφαλίσουμε ότι οι εργοδότες υποστηρίζουν τις ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας και μια υγιή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής που να ανταποκρίνεται στις οικογενειακές ευθύνες. Η Ομάδα του ΕΛΚ ζητεί καινοτόμες λύσεις, όπως μια ευρωπαϊκή κάρτα για τις πολύτεκνες οικογένειες.
  

• Δεν αφήνουμε κανέναν πίσω:

  Η Ομάδα ΕΛΚ δίνει ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα με ειδικές ανάγκες, όπως οι αναπηρίες. Η Ομάδα ΕΛΚ υποστηρίζει την ανεξάρτητη διαβίωση αντί της ιδρυματοποίησης και προωθεί προσβάσιμες μεταφορές, προσβάσιμα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, προσβάσιμες αθλητικές και τουριστικές εγκαταστάσεις και απλουστευμένες διοικητικές διαδικασίες που ενισχύονται από την ψηφιοποίηση και τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες δεδομένων.

Βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των γυναικών

• Κοινή ευθύνη για τη φροντίδα:

  Οι ευθύνες φροντίδας δεν πρέπει να βαρύνουν αποκλειστικά τις γυναίκες. Υποστηρίζουμε πολιτικές που προωθούν την ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών στη φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων, καθώς και στη φροντίδα των μελών της οικογένειας με αναπηρία, διασφαλίζοντας ότι η φροντίδα κατανέμεται ισότιμα. Η Ομάδα ΕΛΚ υποστηρίζει την επέκταση της άδειας πατρότητας και τις εναλλακτικές επιλογές υποστήριξης για τις μητέρες μετά τον τοκετό.
  

• Προσιτές και ευέλικτες υπηρεσίες φροντίδας:

  Με στόχο τη μείωση του δυσανάλογου βάρους της φροντίδας των γυναικών, τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν καθολική πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές, πλήρους απασχόλησης και ευέλικτες υπηρεσίες φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να βελτιώσουν τα πρότυπα των υπηρεσιών φροντίδας. Οι εργοδότες θα πρέπει επίσης να προωθήσουν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, όπως η τηλεργασία, για όλους τους εργαζόμενους, ανεξαρτήτως φύλου ή τοποθεσίας, ώστε να υποστηριχθεί η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των εργαζόμενων γονέων εξίσου σε αστικές, αγροτικές, εξόχως απόκεντρες και νησιωτικές περιοχές.
  

• Η υγεία των γυναικών στο εργατικό δυναμικό:

  Είναι σημαντικό να προσαρμόσουμε το εργασιακό περιβάλλον στις ανάγκες υγείας των γυναικών, διασφαλίζοντας ότι παραμένουν παραγωγικές και συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Οι πολιτικές πρέπει να υπερβαίνουν την άδεια μητρότητας και να αντιμετωπίζουν την υγεία των γυναικών σε διάφορα στάδια της ζωής τους. Τόσο για τις εργαζόμενες όσο και για τις άνεργες γυναίκες, πρέπει να είναι διαθέσιμη υγειονομική περίθαλψη υψηλής ποιότητας, συμπεριλαμβανομένων των θεραπειών υπογονιμότητας, πρόληψη της ενδομητρίωσης, κοινωνική και ψυχική περίθαλψη, με ιδιαίτερη έμφαση στις δύσκολες καταστάσεις.
  

• Ενίσχυση των δεξιοτήτων και της επαγγελματικής εξέλιξης των γυναικών:

  Η Ομάδα ΕΛΚ υποστηρίζει στοχευμένα προγράμματα βελτίωσης των δεξιοτήτων των γυναικών για την αντιμετώπιση των διακοπών της σταδιοδρομίας τους λόγω ευθυνών φροντίδας, εξασφαλίζοντας τη συνεχή επαγγελματική τους ανάπτυξη και ίσες ευκαιρίες στο εργατικό δυναμικό. Η Ομάδα ΕΛΚ υποστηρίζει κίνητρα για τις επιχειρήσεις ώστε να βελτιώσουν τις συνθήκες και τις ευκαιρίες για την επιστροφή των γυναικών στην αγορά εργασίας και την καταπολέμηση του μητρικού mobbing. Η Ομάδα ΕΛΚ αποδίδει μεγάλη σημασία στην εξάλειψη του χάσματος απασχόλησης και αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Ενίσχυση της συμμετοχής των ηλικιωμένων

• Ενεργός γήρανση και δια βίου μάθηση:

  Η Ομάδα ΕΛΚ προωθεί την ενεργό γήρανση και τις καλύτερες ευκαιρίες δια βίου μάθησης για τους ηλικιωμένους, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να παραμείνουν ενεργοί τόσο στο εργατικό δυναμικό όσο και στην κοινωνία και αντιμετωπίζοντας τη μοναξιά. Η ψηφιακή ένταξη πρέπει να αποτελεί σημαντικό μέρος αυτής της ατζέντας. Η Ομάδα ΕΛΚ υποστηρίζει εναλλακτικές οικογενειακές λύσεις και αναγνωρίζει τον ιδιαίτερο ρόλο των παππούδων και των γιαγιάδων, που φροντίζουν τα εγγόνια τους για να στηρίξουν τους εργαζόμενους γονείς.
  

• Ευέλικτη συνταξιοδότηση και ενσωμάτωση του εργατικού δυναμικού για τους ηλικιωμένους πολίτες:

  Για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων, υποστηρίζουμε τις ευέλικτες επιλογές συνταξιοδότησης που επιτρέπουν στα άτομα να παρατείνουν τη σταδιοδρομία τους εάν το επιθυμούν, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια Ευρώπη όπου οι ηλικιωμένοι που επιθυμούν να παραμείνουν ενεργοί στην αγορά εργασίας θα μπορούν να το κάνουν, υποστηριζόμενοι από πολιτικές που προωθούν τη συνεχή απασχόλησή τους και τη συνεχή ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους.
  

• Οικονομία της μακροζωίας:

  Η γήρανση του πληθυσμού παρουσιάζει σημαντικές ευκαιρίες, ιδίως αν συνδυαστεί με υγιή γήρανση. Η Ομάδα του ΕΛΚ τονίζει τις ευκαιρίες και τη σημασία της επένδυσης σε πολιτικές που αξιοποιούν το οικονομικό δυναμικό των ηλικιωμένων γενεών, προωθώντας μια "ασημένια οικονομία" που υποστηρίζει την ενεργό συμμετοχή τους στην οικονομική ζωή.

Αντιμετώπιση της αποδημίας και της έλλειψης εργατικού δυναμικού

• Ένας δημογραφικός πυλώνας στη λήψη αποφάσεων:

  Η ομάδα του ΕΛΚ ζητεί την ενσωμάτωση μιας δημογραφικής προοπτικής σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών, κοινωνικών και επενδυτικών πολιτικών που σχετίζονται με κρίσιμες υποδομές. Η Ομάδα του ΕΛΚ ζητεί να συμπεριληφθεί η δημογραφική πρόκληση στα κριτήρια των ταμείων συνοχής. Αυτό περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των δημογραφικών ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών και τη διασφάλιση ότι οι πολιτικές αντανακλούν την επείγουσα ανάγκη στήριξης των περιοχών που αντιμετωπίζουν πληθυσμιακή μείωση ή τη λεγόμενη "παγίδα ανάπτυξης ταλέντων", συμπεριλαμβανομένων των νησιών και των εξόχως απόκεντρων περιοχών. Στις περιοχές αυτές πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, κυρίως μέσω ειδικής χρηματοδότησης από την ΕΕ και προσαρμοσμένων μέσων πολιτικής, όπως η συλλογή δεδομένων και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Η Ομάδα ΕΛΚ ενθαρρύνει τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημιουργήσουν ειδικά όργανα υπεύθυνα για τη δημογραφική αναζωογόνηση.
  

• Αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών και καταπολέμηση της διαρροής εγκεφάλων:

  Προτείνουμε ολοκληρωμένες στρατηγικές για την ενίσχυση της ελκυστικότητας των αγροτικών περιοχών και τη διατήρηση των ταλέντων. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη επιχειρήσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την επέκταση του ευρυζωνικού διαδικτύου και της απομακρυσμένης συνδεσιμότητας, τη βελτίωση των δημόσιων μεταφορών, την αύξηση της πρόσβασης σε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες, την κινητή υγειονομική περίθαλψη, την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και τις ευκαιρίες απομακρυσμένης εργασίας. Επιπλέον, θα θεσπίσουμε πολιτικές που θα ενθαρρύνουν τους εξειδικευμένους νέους να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στις γενέτειρές τους, προσφέροντάς τους ευκαιρίες σταδιοδρομίας και προωθώντας την περιφερειακή ανάπτυξη και την οικονομική ευημερία.
  

• Κίνητρα για την ανανέωση των γενεών στις αγροτικές περιοχές:

  Χρειάζονται στοχευμένες παρεμβάσεις πολιτικής για να ενθαρρυνθεί η επόμενη γενιά να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες στον πρωτογενή τομέα και να προωθήσει μια επιτυχημένη ανανέωση των γενεών. Αυτές περιλαμβάνουν τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε πόρους μέσω φορολογικών απαλλαγών και χαμηλότοκων δανείων για τους νέους που επιλέγουν να εκπαιδευτούν και να εργαστούν στον πρωτογενή τομέα. Η αγροτική ανάπτυξη πρέπει να αναγνωρίσει τον βασικό ρόλο των γυναικών στην αναστροφή της ερήμωσης, καθώς οι περιορισμένες ευκαιρίες συχνά τις οδηγούν στις πόλεις. Η ενδυνάμωση των γυναικών μέσω στοχευμένων στρατηγικών, καλύτερων υπηρεσιών και αναγνώρισης της εργασίας τους μπορεί να συμβάλει στη διατήρησή τους στις αγροτικές περιοχές.
  

• Πολιτικές μετανάστευσης με βάση την απασχολησιμότητα:
  
  Η καλά διαχειριζόμενη νόμιμη μετανάστευση μπορεί να συμβάλει στην ανταπόκριση στις εξελισσόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας, στην κάλυψη των σημερινών και μελλοντικών απαιτήσεων σε δεξιότητες και στη διασφάλιση μιας δυναμικής οικονομίας. Ωστόσο, η νόμιμη μετανάστευση θα πρέπει να συμπληρώνει - και όχι να αντικαθιστά - τις μακροπρόθεσμες πολιτικές δημογραφικής αναζωογόνησης. Μπορεί να αντισταθμίσει τη μείωση του ντόπιου εργατικού δυναμικού μόνο εάν τα ταλέντα και οι δεξιότητες των νεοαφιχθέντων είναι συμβατά με τις ανάγκες των κρατών μελών, με τη στήριξη των προγραμμάτων της ΕΕ. Οι διαφορές στο εκπαιδευτικό, πολιτιστικό και γλωσσικό υπόβαθρο μπορεί να αποτελέσουν κοινωνικές προκλήσεις. Για να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη της νόμιμης μετανάστευσης, τα κράτη μέλη πρέπει να συνδυάσουν τις πολιτικές προσέλκυσης ταλέντων και τις μεταναστευτικές διαδρομές με ισχυρά βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για τη στήριξη της ένταξης και της ενσωμάτωσης. Η ομάδα του ΕΛΚ αναγνωρίζει ότι η νόμιμη μετανάστευση πρέπει να παραμείνει υπό πλήρη εθνικό έλεγχο και να σχεδιαστεί έτσι ώστε να εξυπηρετεί τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του τοπικού πληθυσμού.