Ας κάνουμε τον ψηφιακό κόσμο ασφαλή για τις γυναίκες και τα κορίτσια

Τι θα κάνατε αν το πρόσωπό σας εμφανιζόταν σε ένα βίντεο που δεν γυρίσατε ποτέ; Ή αν ένας άγνωστος στο διαδίκτυο, ξαφνικά, γνώριζε τη διεύθυνση του σπιτιού σας, τον χώρο εργασίας σας, ακόμη και την ώρα που τελειώνει το παιδί σας τα μαθήματα;

Για εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια, αυτά δεν είναι απλώς ανατριχιαστικά "τι θα γινόταν αν" - είναι πραγματικά. Αυτό που ξεκίνησε ως χώρος σύνδεσης και ευκαιριών έχει γίνει, για πάρα πολλούς, ένας χώρος ανεπιθύμητης έκθεσης και φόβου. Το διαδίκτυο αντικατοπτρίζει τις κοινωνίες μας - και μερικές φορές μεγεθύνει σοκαριστικά τις πιο σκοτεινές πλευρές τους.

Καθώς η Ευρώπη γιορτάζει την 25η Νοεμβρίου, τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, ας μην ξεχνάμε ότι αυτός ο αγώνας δεν περιορίζεται πλέον στα σπίτια, τους δρόμους ή τους χώρους εργασίας. Φτάνει πλέον βαθιά στον ψηφιακό κόσμο - έναν κόσμο που διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, εργαζόμαστε και μιλάμε, αλλά πολύ συχνά αφήνει τις γυναίκες απροστάτευτες.

Η διαδικτυακή κακοποίηση δεν είναι πια τόσο σπάνια. Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι περίπου οι μισές γυναίκες έχουν βιώσει κάποια μορφή ψηφιακής βίας, που κυμαίνεται από την παρακολούθηση και την παρενόχληση έως την κοινοποίηση προσωπικών εικόνων χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Κάθε στατιστικό στοιχείο κρύβει μια ιστορία. Ένας έφηβος που διώχτηκε από το σχολείο. Ένας δημοσιογράφος που σταματά να γράφει. Μια μητέρα που διαγράφει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μόνο και μόνο για να νιώσει ξανά ασφαλής. Η βία μέσω μιας οθόνης εξακολουθεί να πληγώνει, εξακολουθεί να απομονώνει, εξακολουθεί να αφήνει σημάδια.

Είναι δύσκολο να το αντέξει κανείς πια. Θέλουμε δράση, όχι συμπάθεια. Θέλουμε οι κόρες μας να είναι τόσο ασφαλείς στο διαδίκτυο όσο θα έπρεπε να είναι και στο δρόμο. Σε όλη την Ευρώπη, οι επιζώντες και τα θύματα πιέζουν για αλλαγή. Στη Γαλλία, το κίνημα #StopFisha, που ξεκίνησε από έφηβες που αρνήθηκαν να ταπεινώνονται άλλο, έδειξε πόσο καταστροφική μπορεί να είναι η κακοποίηση με βάση την εικόνα. Το θάρρος τους ώθησε την Ευρώπη να εξετάσει πιο προσεκτικά την κλίμακα του προβλήματος.

Αλλά το θάρρος από μόνο του δεν μπορεί να διορθώσει ένα σύστημα που απέτυχε να προστατεύσει τις γυναίκες. Για χρόνια, οι νόμοι σταματούσαν στα εθνικά σύνορα, ενώ η κακοποίηση τα διέσχιζε με ένα μόνο κλικ. Οι δράστες κρύβονταν βολικά πίσω από την ανωνυμία. Οι εταιρείες τεχνολογίας κρύβονταν πίσω από δικαιολογίες. Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης έθεσε τα θεμέλια για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, αλλά η άνοδος των ψηφιακών πλατφορμών έφερε νέες μορφές βλάβης που οι υπάρχοντες νόμοι απλώς δεν μπορούσαν να πιάσουν.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εμείς, στην Ομάδα ΕΛΚ, αναλάβαμε ηγετικό ρόλο στη διαμόρφωση της πρώτης στην ιστορία της ΕΕ οδηγίας για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, η οποία εγκρίθηκε το 2024. Αναγνωρίσαμε ότι η ψηφιακή βία δεν είναι ένα δευτερεύον ζήτημα - είναι μία από τις πιο πιεστικές προκλήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σήμερα.

Αυτή η ευρωπαϊκή οδηγία είναι η απάντησή μας σε μια παλιά αδικία με νέα μορφή. Καθιστά τη μη συναινετική κοινοποίηση προσωπικών ή παραποιημένων εικόνων, την ηλεκτρονική παρακολούθηση, τη διαδικτυακή παρενόχληση και την υποκίνηση μίσους ποινικά κολάσιμη σε όλα τα κράτη μέλη. Εγγυάται ότι τα θύματα μπορούν να έχουν πρόσβαση στην προστασία, τη δικαιοσύνη και την υποστήριξη όπου και αν ζουν. Και στέλνει ένα σαφές μήνυμα: ό,τι είναι παράνομο εκτός σύνδεσης πρέπει να είναι παράνομο και στο διαδίκτυο.

Δεν έχουν κερδηθεί όλες οι μάχες. Η οδηγία δεν περιλάμβανε το αδίκημα του βιασμού, κάτι για το οποίο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και ιδίως η ομάδα του ΕΛΚ, αγωνίστηκαν σκληρά. Είναι όμως ένα σημαντικό βήμα προς μια Ευρώπη όπου η ασφάλεια της γυναίκας δεν θα τελειώνει εκεί που αρχίζει το Wi-Fi της.

Σκεφτείτε ότι η Ευρώπη χτίζει ένα ψηφιακό καταφύγιο - έναν χώρο όπου επιτέλους ισχύουν δικαιώματα, κανόνες και σεβασμός.

Τώρα έρχεται το πιο δύσκολο μέρος: να κάνουμε το όραμά μας πραγματικότητα. Τα κράτη μέλη πρέπει να προχωρήσουν γρήγορα στην εφαρμογή της οδηγίας, εκπαιδεύοντας την αστυνομία και τους εισαγγελείς, χρηματοδοτώντας την υποστήριξη των θυμάτων και εξασφαλίζοντας την ταχεία αφαίρεση του καταχρηστικού περιεχομένου. Οι εταιρείες τεχνολογίας έχουν επίσης καθήκον να χρησιμοποιούν τους αλγορίθμους τους για να σταματήσουν το μίσος και όχι για να το διαδίδουν. Και όλοι μας έχουμε ηθική υποχρέωση να σταματήσουμε να μοιραζόμαστε τον εξευτελισμό, να μιλάμε όταν βλέπουμε κακοποίηση και να διδάσκουμε στα παιδιά μας ότι η συναίνεση και ο σεβασμός δεν εξαφανίζονται όταν ανάβει η οθόνη.

Πρόληψη, προστασία και δίωξη. Αυτές είναι τρεις λέξεις που καθορίζουν την προσέγγιση της Ευρώπης. Μαζί σχηματίζουν μια υπόσχεση: ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια θα μπορούν να ζουν, να εργάζονται και να μιλούν στο διαδίκτυο χωρίς φόβο.

Έτσι, καθώς γιορτάζουμε αυτή την 25η Νοεμβρίου, ας την κάνουμε κάτι περισσότερο από μια ημερομηνία στο ημερολόγιο. Ας είναι ένα σημείο καμπής - μια ημέρα κατά την οποία η Ευρώπη στέκεται ενωμένη και λέει: θα σας προστατεύσουμε, θα σταθούμε δίπλα σας, και βήμα προς βήμα, νόμο προς νόμο, θα καταστήσουμε τον ψηφιακό κόσμο ασφαλή για όλους.